คนไทยจีเนียส รับจ่ายบิลค่าไฟ แลกเงินสดหมุนใช้จ่าย ค่อย “ผ่อนทีหลัง” ผ่าน Shopee ซ้ำเติมหนีเสีย

กลายเป็นประเด็นร้อนต่อเนื่องมาตั้งแต่เมื่อวาน หลังมีผู้ใช้งานโซเชียลมีเดียแพลตฟอร์ม X แคปภาพเหตุการณ์ในกลุ่มเฟซบุ๊ก ชื่อ “Shopee My SPayLater SEasyCash Thailand” ซึ่งมีสมาชิกเกือบ 60,000 คน โพสต์เปิดรับจ่ายบิลค่าน้ำ ค่าไฟ ค่าโทรศัพท์ เพื่อแลกเงินสดมาหมุนสภาพคล่อง แล้วค่อยผ่อนจ่ายบิลดังกล่าว เต็มจำนวนทีหลังผ่าน บริการ "SPayLater" ของ Shopee แม้ว่าจะต้องแบกรับส่วนต่าง ค่าใช้จ่ายจากเจ้าของบิล ประมาณ 10-20% ก็ตาม ซึ่งทำเอาหลายคนอึ้ง ทึ่ง ในสกิลพลิกวิกฤติให้เป็นโอกาสทางการเงินของคนไทยกลุ่มนี้

SPayLater คืออะไร ดียังไง

บริการสินเชื่อเงินกู้หมุนเวียนที่ให้บริการเฉพาะผู้ซื้อสินค้าบนแพลตฟอร์ม Shopee ที่ได้รับเชิญ ในการซื้อสินค้าต่างๆ บนแพลตฟอร์ม มีทั้งแบบซื้อก่อนจ่ายทีหลัง (Buy Now Pay Later) และแบบผ่อนชำระ โดยมีจุดเด่น คือ ผู้กู้สามารถสมัครขอสินเชื่อได้ โดยไม่ต้องมีหลักประกัน วงเงินสินเชื่อสูงสุด 20,000 บาท ผ่อน 0% นาน 5 เดือน และไม่จำกัดยอดผ่อนขั้นต่ำ ซึ่งผู้ที่ได้รับสินเชื่อส่วนใหญ่มักเป็นคนที่ใช้จ่ายผ่าน ช้อปปี้บ่อยๆ ทำให้บริการนี้เป็นที่นิยมในหมู่คนรุ่นใหม่

ลูกค้าที่สมัครใช้บริการ SPayLater สำเร็จก่อนวันที่ 27 กรกฎาคม 2566 จะได้รับบริการ SPayLater จากบริษัท ยูนิคอร์น (ประเทศไทย) จำกัด โดยสามารถซื้อก่อนจ่ายทีหลัง 1 เดือน โดยไม่คิดดอกเบี้ย หากเลือกแบบผ่อนชำระ 2, 3, 5 หรือ 12 เดือน จะมีดอกเบี้ย 15% ต่อปี แบบลดต้นลดดอก รวมถึงไม่มีค่าธรรมเนียมการใช้วงเงิน และค่าใช้จ่ายในการดำเนินงาน

ลูกค้าที่สมัครใช้บริการ SPayLater สำเร็จตั้งแต่วันที่ 27 กรกฎาคม 2566 เป็นต้นไป จะได้รับบริการ SPayLater จากบริษัท ซีมันนี่ (แคปปิตอล) จำกัด โดยสามารถซื้อก่อนจ่ายทีหลัง 1 เดือน โดยไม่คิดดอกเบี้ย หากเลือกผ่อนชำระ 2, 3 หรือ 5 เดือน ดอกเบี้ย 25% ต่อปี แบบลดต้นลดดอก

ทำไมคนถึงรับจ่ายบิลแทน แม้เงินจะเข้าเนื้อ 

เพื่อให้เห็นภาพมากขึ้น เราต้องมาทำความเข้าใจกันก่อนว่าใครบ้างที่ได้ประโยชน์ จากเหตุการณ์นี้

ผู้รับจ่ายบิล ได้ประโยชน์อะไร

• คนรับจ่ายบิลต่างๆ แทนเจ้าของบิลตัวจริง จะได้รับเงินสดทันที เพื่อนำมาหมุนสภาพคล่อง ใช้จ่ายในชีวิตประจำวัน แม้จะต้องแบกรับส่วนต่างค่าใช้จ่ายจากเจ้าของบิล แต่ก็สามารถยืมเงินจาก SPayLater มาผ่อนจ่ายดอกเบี้ย 0% นาน 5 เดือน หากจ่ายเงินตามกำหนด เมื่อรวมกับโปรโมชั่นพิเศษทั้ง โค้ดส่วนลด โค้ดคืนเงิน หรือโค้ดส่งฟรี อาจช่วยหักลบส่วนต่างดังกล่าวไปได้จำนวนหนึ่ง

เจ้าของบิล ได้ประโยชน์อะไร

• จ่ายบิลต่างๆ ถูกลง จากยอดเต็มประมาณ 10-20% แลกกับการให้เงินสดผู้ที่รับจ่ายบิล ซึ่งต้องการนำเงินไปหมุนสภาพคล่อง

ซึ่งเหตุการณ์ดังกล่าวจุดประเด็นการถกเถียงออกเป็นสองแง่มุม บ้างก็สร้างความประหลาดใจว่าคนไทยนั้นหัวใส และฉลาดในการสรรหา วิธีมาหมุนสภาพคล่อง โดยใช้ประโยชน์จากแพลตฟอร์ม ส่วนอีกเสียงก็มองว่านี่ไม่ใช่เรื่องที่น่ายินดี เพราะเหตุการณ์ดังกล่าวสะท้อนถึงสถานะการเงินของคนไทยที่เปราะบาง ชักหน้าไม่ถึงหลัง ตอกย้ำปัญหา การเข้าไม่ถึงสินเชื่อจากธนาคารของคนไทย  และที่น่ากังวลไปกว่านั้นคือ พฤติกรรมการพึ่งพาสินเชื่อจาก Shopee ที่ไม่มีเกณฑ์คัดกรองผู้กู้ที่เข้มงวดเพียงพอ อาจเป็นระเบิดเวลาที่ซ้ำเติมสถานการณ์หนี้ครัวเรือนได้

กระทบหนี้ครัวเรือนไหม

แม้หลายฝ่ายจะกังวลว่า การที่ Shopee ปล่อยกู้สินเชื่อแบบไม่มีหลักประกัน จะกระตุ้นให้คนไทยที่ขาดวินัยทางการเงิน มีโอกาสก่อหนี้เสียมากขึ้น ซึ่งจะยิ่งซ้ำเติมสถานการณ์หนี้ครัวเรือน เพราะไม่มีเกณฑ์ที่รัดกุมเหมือนธนาคาร หรือนอนแบงก์ อีกทั้งยังเปิดช่องโหว่ ให้มิจฉาชีพ เข้ามาหลอกเอาเงิน ความจริงแล้วบริการ SPayLater เป็นผลิตภัณฑ์สินเชื่อส่วนบุคคลดิจิทัล ภายใต้การกำกับของธนาคารแห่งประเทศไทย

จึงมีการทำระบบให้ผู้กู้ ยืนยันตัวตนสม่ำเสมอ และมีการปรับเปลี่ยนวงเงินเรื่อยๆ ตามความสามารถในการชำระหนี้รวมถึงมีการกำหนดบทลงโทษที่ชัดเจน ในกรณีที่ผู้กู้มีการผิดนัดชำระหนี้ จะถูกยกเลิกหรือระงับการใช้งานบัญชีสินเชื่อ ทั้งที่มีอยู่ในปัจจุบันและที่จะมีขึ้นในภายหลัง จนกว่าจะมีการชำระหนี้สินเชื่อ ที่ค้างชำระอยู่ภายใต้บัญชีสินเชื่อซีมันนี่ครบถ้วนเต็มจำนวน รวมถึงดำเนินคดีตามกฎหมาย เพื่อชดเชยค่าเสียหายที่เกิดขึ้น ดังนั้นจึงไม่สามารถสรุปได้ว่าการเกิดขึ้นของ SPayLater จะส่งผลให้หนี้ครัวเรือนเพิ่มขึ้นมากแค่ไหน

ติดตามข้อมูลด้านเศรษฐกิจและนโยบายรัฐบาล กับ ThairathMoney ได้ที่
https://www.thairath.co.th/money/economics/thailand_econ

ติดตามเพจ Facebook : Thairath Money ได้ที่ลิงก์นี้ https://www.facebook.com/ThairathMoney