ขยะทำเงิน สะพัดแสนล้าน รักษ์โลกมหาศาล

• ทุกคนสร้างขยะ ทั่วโลกมีขยะปีละไม่ต่ำกว่า 2 พันล้านตัน เฉลี่ยสร้างขยะกันปีละเกือบ 1 กิโลกรัม ส่วนคนไทย 1.15 กิโลกรัมต่อวัน หรือปีละกว่า 419 กิโลกรัม รวมในปี 2561 ขยะในประเทศไทยมี 27.8 ล้านตัน
• ขยะทุกชิ้นมีค่า ตั้งแต่ขวดแก้ว พลาสติก กระดาษ จนถึงจุกน้ำปลา มีประกาศราคากลางของแต่ละวัน จากสมาคมรีไซเคิลขยะ และรับซื้อของเก่า 
• วงจรธุรกิจเกี่ยวกับขยะ ทุกคนสามารถแยก เก็บและเอามาขายได้ โดยปัจจุบันในไทยนำกลับมาใช้ประโยชน์ รวมถึงรีไซเคิลจำนวน 1 ใน 3 ความจริงควรมากกว่านั้น เพราะยังมีพฤติกรรมทิ้งขยะไม่ถูกต้อง และบางส่วนกำจัดไม่ถูกวิธี กลายเป็นพิษต่อสิ่งแวดล้อม
• ปี 2560 มี 2,131 บริษัททำธุรกิจเกี่ยวกับขยะในไทย รายงานผลประกอบการต่อกรมพัฒนาธุรกิจการค้าว่า มีรายได้รวมสูงถึง 137,031 ล้านบาท กำไร 2,065 ล้านบาท นับเป็นรายได้ที่เพิ่มขึ้นต่อเนื่องในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา  

การวัดผลของธุรกิจที่มีรายได้จาก “ขยะ” มีตัวเลขชัดเจนจากกรมพัฒนาธุรกิจการค้า กระทรวงพาณิชย์ ที่เปิดเผยข้อมูลการแจ้งผลประกอบการของธุรกิจเกี่ยวกับขยะ 3 กลุ่ม ของปี 2560 ที่มีทั้งธุรกิจรับซื้ออุปกรณ์ต่าง ๆ ตั้งแต่ เครื่องบิน รถยนต์ จนถึงพัดลม เพื่อแยกชิ้นส่วน หรือการเก็บจากขยะตั้งแต่กระป๋องน้ำอัดลม จนถึงน้ำมันใช้แล้ว

กลุ่มแรก เป็นประเภทขายส่งของเสียและเศษวัสดุเพื่อนำกลับมาใช้ใหม่ เช่น ส่งเศษและชิ้นส่วนโลหะและอโลหะ เช่น รถยนต์ คอมพิวเตอร์ โทรทัศน์และอุปกรณ์อื่น ๆ โดยไม่แปรรูป เพื่อนำชิ้นส่วนที่ยังใช้การได้ มาจำหน่ายต่อไป เป็นกลุ่มที่มีผู้ประกอบการมากที่สุดกว่า 2 พันราย แจ้งผลประกอบการประมาณ 1,619 ราย มีรายได้รวม 122,025 ล้านบาท กำไรสุทธิ 1,536 ล้านบาท

กลุ่มสอง ประเภทเก็บรวบรวมของเสียซึ่งเป็นของแข็งที่ไม่เป็นอันตราย จากถังขยะ รถเข็นขยะ ถังพักขยะ ที่สามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้ การเก็บน้ำมันและไขมันใช้แล้วจากการปรุงอาหาร

กลุ่มนี้แจ้งผลประกอบการ 167 ราย มีรายได้รวม 2,726 ล้านาท กำไรสุทธิ 302 ล้านบาท

กลุ่มสาม แปรรูปเศษและชิ้นส่วนโลหะและอโลหะ เพื่อนำมาเป็นวัสดุที่ใช้แล้วกลับมาใช้ใหม่ เช่น กระดาษ พลาสติก กระป๋องโลหะบรรจุอาหาร รวมไปถึงการใช้เครื่องจักรบดอัดขยะที่เป็นโลหะ ได้แก่ รถยนต์ใช้แล้ว เครื่องซักผ้า จักรยาน การแปรรูปขยะพลาสติกหรือยาง การแปรรูปน้ำมันและไขมันใช้แล้วจากการปรุงอาหารเพื่อให้เป็นวัตถุดิบที่นำกลับมาใช้ใหม่ รวมทั้งการแปรรูปของเหลือจากอาหาร เครื่องดื่ม ยาสูบ และของเหลือใช้ให้เป็นวัตถุดิบที่นำกลับมาใช้ใหม่ 

กลุ่มนี้แจ้งผลประกอบการ 345 ราย มีรายได้รวม 12,279 ล้านบาท กำไรสุทธิ 226 ล้านบาท

ในวงจรธุรกิจการแปลงขยะให้ทำเงินนั้น เป็นโอกาสของทุกคน ทุกบ้านสามารถนำขยะในบ้านไปขายได้ มีรับซื้อถึงที่ จากทั้งซาเล้ง กระบะเร่ตามซอย ไปจนถึงโรงงาน ส่งต่อจุดแปรรูปต่าง ๆ เพื่อนำวัสดุเก่ากลับมาใช้ได้อีก

นี่คือมูลค่าของขยะ ที่เหม็นน่ารังเกียจ สกปรก แต่กลายเป็นวงจรธุรกิจที่สร้างเม็ดเงินนับแสนล้าน และที่มิอาจประเมินมูลค่าได้คือการพยายามนำขยะกลับมาใช้ประโยชน์  เพื่อลดขยะเกิดใหม่ คือการช่วยกันทำให้ขยะไม่ทำร้ายสิ่งแวดล้อม รักษ์โลกได้อย่างมหาศาล

อ่านรายงานพิเศษชุด “ขยะทำเงิน”