องค์การสหประชาชาติประกาศให้วันที่ 5 มิถุนายนของทุกปี เป็นวันสิ่งแวดล้อมโลก และวันสิ่งแวดล้อมโลกของปี 2022 นี้ก็มีคำขวัญว่า “Only One Earth – โลกมีเพียงหนึ่ง” โดยมุ่งเน้นประเด็นไปที่การดำรงอยู่ร่วมกันกับธรรมชาติอย่างยั่งยืน น่ายินดีที่แนวคิดนี้ไม่ได้เพิ่งถูกพูดถึงหากแต่ที่ผ่านมามีพลเมืองโลกในหลายประเทศที่ลุกขึ้นมาทำกิจกรรมเชิงอนุรักษ์อย่างเข้มข้น เพราะตระหนักดีว่าโลกที่สิ่งมีชีวิตดำรงอยู่ได้มีเพียงหนึ่งใบ และมนุษย์ก็ไม่สามารถอยู่ได้หากระบบนิเวศล่มสลาย
ในประเทศไทยก็เช่นกัน ไม่ได้มีเพียงองค์กรด้านสิ่งแวดล้อมที่ห่วงใยในปัญหาดังกล่าว แต่ภาคธุรกิจอย่างซีพี ออลล์ ผู้บริหารร้านสะดวกซื้อเซเว่น อีเลฟเว่น ก็ลงมือทำนโยบายด้านสิ่งแวดล้อมอย่างจริงจังมานานหลายปี หนึ่งกิจกรรมที่เป็นที่รับรู้คือการกำเนิดแคมเปญ “7 GO GREEN” มาตรการเพื่อความเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม เช่น การลดการใช้ถุงพลาสติกเพื่อลดปริมาณขยะ การผลิตเสื้อพนักงานเซเว่นฯ ที่ทำจากขวดพลาสติกรีไซเคิล การใช้วัสดุจากธรรมชาติทดแทนพลาสติกที่ใช้ครั้งเดียวทิ้ง และไม่เพียงหน้าร้านเท่านั้นที่ขานรับนโยบายดังกล่าว เพราะเส้นทางเบื้องหลังกว่าที่สินค้าจะเดินทางมาถึงมือผู้บริโภค ก็ได้ถูกออกแบบและบริหารจัดการอย่างเข้มข้นด้วยเช่นกัน
ภาพประกอบ : ป้ายรับรองมาตรฐาน LEED ด้านหน้าทางเข้า
ศูนย์กระจายสินค้ามหาชัย กับมาตรฐานสิ่งแวดล้อมระดับโลก
ณ ศูนย์กระจายสินค้ามหาชัย เซเว่น อีเลฟเว่น จ.สมุทรสาคร พนักงานนับร้อยกำลังทำงานอย่างขะมักเขม้นภายใต้อาคารคลังสินค้าที่ดูเผินๆ ก็ไม่ต่างจากคลังสินค้าทั่วไป ชั้นวางสินค้าสูงใหญ่หลายเมตร รถ Truck คันเล็กหลายคันวิ่งสวนกันไปมา อีกด้านมีรถกระบะขนสินค้ากับพนักงานที่กำลังช่วยกันเช็กออเดอร์และจัดเรียงของ...
ดูเหมือนคลังสินค้าธรรมดา...แต่ความจริงแล้วที่แห่งนี้เป็นศูนย์กระจายสินค้าแห่งแรกของเซเว่น อีเลฟเว่น ที่ได้รับการรับรองมาตรฐาน LEED¹ ซึ่งเป็นระบบการประเมินมาตรฐานอาคารประหยัดพลังงานและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม (Green Building) การจะได้รับมาตรฐานนี้ จะต้องดูกันตั้งแต่สถานที่ตั้ง วัสดุที่ใช้ในการก่อสร้าง การประหยัดน้ำ ไฟ ความเป็นมิตรกับผู้คนและระบบนิเวศรอบข้าง ฯลฯ
ไม่ใช่เรื่องบังเอิญที่ศูนย์กระจายสินค้ามหาชัย สามารถทำคะแนนผ่านมาตรฐานอาคารสีเขียวของ LEED เพราะนโยบาย Green Building ถือเป็น 1 ในแผนงานด้าน Green Logistics หรือเส้นทางขนส่งสีเขียวของเซเว่น อีเลฟเว่นอยู่แล้วตั้งแต่ต้น ไม่ใช่แค่เรื่องของการขนส่ง แต่ Green Logistics เป็นการออกแบบหมดทั้งระบบ ตั้งแต่การเลือกวัสดุก่อสร้างที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมและมีส่วนผสมของวัสดุรีไซเคิล การเลือกอิฐมวลเบาความหนาแน่นสูงที่มีคุณสมบัติกันความร้อนจากภายนอก การสร้างหลังคาพลังงานแสงอาทิตย์เพื่อนำกระแสไฟที่ผลิตได้มาใช้ในอาคารคลังสินค้าแบบ 100% แม้แต่พัดลมเพดานก็เปลี่ยนมาใช้แบบใบพัดขนาดใหญ่ (BIG FAN) ที่ประหยัดพลังงานและผลิตลมได้มากกว่า
อีกหนึ่งสิ่งที่เคลื่อนไหวอยู่ตลอดภายในอาคาร ก็คือรถ Reach Truck และรถ Order Picker รถคันเล็กนับร้อยคันที่ใช้วิ่งขนย้ายสินค้าไปมาอยู่ในคลัง เหล่านี้ล้วนแต่เป็นรถที่ใช้พลังงานไฟฟ้าจากแผงโซลาร์เซลล์บนหลังคาอาคารทั้งสิ้น
ภาพประกอบ : รถ Order Picker ที่เป็นรถไฟฟ้า
ภาพประกอบ : หลอดไฟสมาร์ทแอลอีดี (Smart LED) ที่จะส่องสว่างอัตโนมัติเมื่อมีคนทำงานอยู่ด้านล่าง ใช้พลังงานไฟฟ้าจากแสงอาทิตย์
ภาพประกอบ : หลังคาพลังงานแสงอาทิตย์ (Solar Rooftop) ของศูนย์กระจายสินค้ามหาชัย
AI อัจฉริยะ กับภารกิจลดความสูญเสียด้านพลังงาน
รถกระบะสี่ล้อที่จอดเรียงรายอยู่หลายสิบคัน กำลังรอให้พนักงานจัดเรียงสินค้าเข้าไปด้านใน เพื่อนำไปส่งต่อให้ร้านเซเว่น อีเลฟเว่นในพื้นที่ต่างๆ และเพราะตระหนักดีว่ากระบวนการในภาคขนส่งนั้น ต้องใช้ทรัพยากรและปล่อยคาร์บอนมอนออกไซด์สู่ระบบนิเวศเป็นอันมาก การออกแบบเส้นทางสีเขียวเพื่อลดความสูญเสียด้านพลังงานจึงถือเป็นความรับผิดชอบต่อสังคมอย่างยิ่ง เรื่องนี้เซเว่น อีเลฟเว่น ให้ความสำคัญเป็นอย่างมาก โดยได้ไว้ใจใช้ AI หรือระบบซอฟต์แวร์อัจฉริยะ ทำหน้าที่แทนมนุษย์ในการออกแบบจัดเรียงสินค้าในแต่ละรอบ คำนวณจากลำดับเส้นทางในการขนส่งและจำนวนออเดอร์ที่แต่ละสาขาสั่งเข้ามา ผลลัพธ์คือการจัดเรียงออเดอร์นำส่งที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น เป้าหมายสำคัญก็เพื่อลดความสูญเสียด้านพลังงาน ซึ่งเป็นปัญหาระดับชาติและก่อมลภาวะในอากาศให้น้อยที่สุด
ภาพประกอบ : จอแสดงผลการผลิตพลังงานไฟฟ้าจากแสงอาทิตย์
ผลลัพธ์เท่ากับปลูกต้นไม้วันละ 400 ต้น
โดยสรุปแล้ว Green Logistics ของศูนย์กระจายสินค้ามหาชัยประกอบด้วย 4 แผนงานหลัก ได้แก่
Green Building การก่อสร้างอาคารและดำเนินงานที่คำนึงถึงการประหยัดพลังงาน เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมและผู้ปฏิบัติงาน ภายใต้มาตรฐาน LEED
การติดตั้ง Solar Rooftop หรือหลังคาพลังงานแสงอาทิตย์ เพื่อใช้เป็นพลังงานทางเลือกใหม่แปลงเป็นพลังงานไฟฟ้าใช้ในอาคารแบบ 100%
การติดตั้งหลอดไฟ LED & Smart LED ที่ใช้พลังงานแสงอาทิตย์ โดยหลอดสมาร์ท LED ช่วยให้ประหยัดพลังงานและสามารถทำงานอัตโนมัติเมื่อแสงสว่างในคลังสินค้าไม่เพียงพอ หรือมีความเคลื่อนไหวของพนักงานที่กำลังทำงานอยู่ด้านล่าง
และ Green Transport หรือ การขนส่งสีเขียว ที่ปรับเปลี่ยนจากรถสี่ล้อธรรมดา เป็นรถสี่ล้อจัมโบ้ซึ่งบรรทุกได้มากขึ้นต่อเที่ยว 30% จำนวนรอบการวิ่งน้อยลงเพื่อลดการปล่อยพลังงานและคาร์บอนมอนออกไซด์สู่สิ่งแวดล้อม รวมถึงการใช้ระบบโปรแกรม Territory Planner (TP) จัดเส้นทางรถขนส่ง เพื่อให้ได้ระยะทางขนส่งต่อเที่ยวสั้นที่สุด ทำให้สามารถลดระยะทางในการขนส่งได้ 5-20 % และลดปริมาณการปล่อยมลพิษต่อสิ่งแวดล้อม
แผนงานทั้ง 4 ด้านไม่ได้ถูกวัดผลอย่างไม่มีที่มาที่ไปแต่มีการใช้ซอฟต์แวร์คอมพิวเตอร์ในการจัดเก็บสถิติอย่างเป็นระบบ ทำให้ทราบว่าตลอดปี พ.ศ.2564 ที่ผ่านมา ศูนย์กระจายสินค้าของ เซเว่น อีเลฟเว่น สามารถลดปริมาณการปล่อยก๊าซเรือนกระจกออกสู่ชั้นบรรยากาศได้กว่า 6,616 ตันคาร์บอนไดออกไซด์ หรือเทียบเท่ากับการปลูกต้นไม้วันละ 400 กว่าต้น
และในปี 2565 ศูนย์กระจายสินค้าของเซเว่น อีเลฟเว่น ได้ตั้งเป้าเพิ่มในการลดปริมาณการปล่อยก๊าซเรือนกระจกให้ได้ 7,196 ตันคาร์บอนไดออกไซด์หรือเทียบเท่าการปลูกต้นไม้ 165,508 ต้นต่อปีเลยทีเดียว
สำคัญกว่าคือความยั่งยืน
มนุษย์ไม่อาจดำรงอยู่ได้หากสิ่งแวดล้อมล่มสลายไป...ภาคเอกชนจำนวนไม่น้อยก็ตระหนักในเรื่องนี้เช่นเดียวกัน การดำเนินธุรกิจโดยคำนึงถึงความยั่งยืนของโลกใบนี้จึงไม่ใช่แค่กระแส หรือเทรนด์การตลาดที่จะมาแล้วหายไป นโยบาย 7 GO GREEN ที่ขยายไปสู่แนวปฏิบัติในทุกองคาพยพของเซเว่น อีเลฟเว่น จึงเป็นอีกหนึ่งรูปธรรมของความรู้สึกรับผิดชอบต่อโลกใบนี้ที่เรามีและใช้ชีวิตร่วมกัน.
¹LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) ระบบการประเมินมาตรฐานอาคารประหยัดพลังงานและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม (Green Building) เป็นมาตรฐานที่ถูกนำมาใช้ทั้งในสหรัฐอเมริกาและประเทศต่างๆ เกือบทั่วโลก ซึ่งการพิจารณามาตรฐาน LEED นั้นเริ่มตั้งแต่สถานที่ตั้ง มีความหลากหลายทางชีวภาพและระบบนิเวศ การใช้วัสดุรีไซเคิล การใช้ทรัพยากรน้ำอย่างมีประสิทธิภาพ การลดผลกระทบจากสภาวะอากาศ เสริมสร้างสุขภาพของผู้อยู่อาศัย, ที่มา www.usgbc.org