“แพลนต์เบส” (Plantbased) เป็นนวัตกรรมอาหารที่ให้โปรตีนจากส่วนประกอบจากพืชเป็นหลัก เป็นที่นิยมแพร่หลายกันในต่างประเทศ จากงานวิจัยมากมายสนับสนุนประโยชน์ทั้งในแง่การควบคุมน้ำหนัก ดูแลร่างกาย และยังลดความเสี่ยงโรคต่างๆ เช่น โรคหัวใจ อีกด้วย
ในประเทศไทยเราแม้จะยังไม่ใช่เป็นตลาดขนาดใหญ่ แต่ก็มีผู้ประกอบการได้ตื่นตัวมองเห็นกระแสของการดูแลสุขภาพของผู้บริโภคชาวไทย ที่ให้ความสำคัญกันมาก ยิ่งในช่วงของการแพร่ระบาดไวรัสโควิด–19 เป็นการเร่งให้ตลาดเติบโตขึ้น
มีการประเมินกันว่าตลาดในประเทศไทยอยู่ในช่วงเริ่มต้นเท่านั้น มีผู้ประกอบการทั้งยักษ์ใหญ่ด้านคอนซูเมอร์จากต่างประเทศและผู้ผลิตคนไทยที่เติบโตจากธุรกิจสตาร์ตอัพและบริษัทผู้ผลิตอาหารอื่นๆ ได้พัฒนาตลาดขึ้นมาโดยคาดกันว่าในเมืองไทยจะมีมูลค่าตลาดประมาณ 900 ล้านบาทขยายตัวปีละ 20% และการเติบโตในอนาคตอย่างยั่งยืน
โดยธุรกิจนี้ได้แบ่งตลาดของ “แพลนต์เบส” เป็น 3 หมวดหมู่คือ แพลนต์เบสนมทดแทนนมสด, แพลนต์เบส มีตหรือทดแทนเนื้อสัตว์ และแพลนต์เบส มีล ซึ่งเป็นอาหารพร้อมปรุงหรืออาหารพร้อมรับประทานเพื่อความสะดวกของผู้บริโภคยุคใหม่
ธุรกิจในปัจจุบันมีทั้งรูปแบบ “บีทูบี” ที่ผู้ผลิตยักษ์ใหญ่ที่มีความได้เปรียบจากการมีโรงงานในต่างประเทศที่ผลิตป้อนให้กับบริษัทในหลายๆประเทศเพื่อส่งตรงไปยังร้านอาหารและผู้ผลิตอาหาร รวมไปถึงการวางตลาดตามโมเดิร์นเทรดเจาะกลุ่มผู้บริโภคสายดูแลสุขภาพโดยตรง
ซึ่งแน่นอนว่าคุณประโยชน์ของสินค้าทดแทนโปรตีนจากเนื้อสัตว์มีมากมาย แต่ต้องยอมรับว่ารสชาติความอร่อยสู้เนื้อสัตว์ไม่ได้และกลิ่นค่อนข้างรุนแรงกว่า ซึ่งเป็นอุปสรรคสำคัญในการผลักดันให้ผู้บริโภคยอมรับในวงกว้างกันด้วย
ขณะที่เมนูอาหารได้ถูกพัฒนาขึ้นมากมายเพื่อให้ผู้บริโภคหันมาสนใจและใส่ใจมากขึ้นพัฒนารสชาติความอร่อยที่ลงตัวกับการมีสุขภาพที่ดี ไม่ว่าจะเป็นเมนูอาหารไทยรสจัดจ้านหลากหลายและอาหารต่างประเทศที่นิยมรับประทานกัน
แม้กระทั่งในตลาดร้านอาหารจานด่วนหรือ Quick Service Res taurant (QSR) ได้พัฒนาเมนูใหม่ อย่างเช่น “เบอร์เกอร์คิง” เป็นรายแรกในตลาดเปิดตัวเมนูซิกเนอร์เจอร์ “แพลนต์เบส วอปเปอร์” กับวัตถุดิบแพลนต์เบสจากพืช 100% ทำให้รสสัมผัสแพลนต์เบสที่ได้ออกมามีรสชาติใกล้เคียงกับเนื้อจริงมากที่สุด
กลุ่มเป้าหมายหลักของเมนูเบอร์เกอร์คิงจะมุ่งเน้นในการขยายตลาดเพื่อตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคที่ยังชอบความรวดเร็วและดีต่อสุขภาพ รวมถึงผู้ที่ต้องการลดปริมาณการบริโภคเนื้อสัตว์จากปัจจัยทางด้านสุขภาพและปัจจัยภายนอกอื่นๆ อาทิ การละเว้นการทานเนื้อสัตว์ในโอกาสพิเศษต่างๆ
ด้าน “แมคโดนัลด์” ได้แนะนำเมนูข้าวกะเพราแพลนต์เบส ที่ระบุถึงรสชาติ กลมกล่อม อร่อย ด้วยเนื้อแพลนต์เบสชุ่มฉ่ำ มีผิวสัมผัสเหมือนเนื้อจริง พร้อมให้โปรตีนสูง แคลอรีต่ำ มีส่วนประกอบหลักที่ทำจากโปรตีนพืช ได้แก่ พืชตระกูลถั่วจากธรรมชาติ, แต่งสีธรรมชาติ เช่น บีตรูตสกัดเข้มข้น และแครอทสกัดเข้มข้น ตลอดจนเพิ่มเนื้อสัมผัสที่ชุ่มฉ่ำด้วยน้ำมันมะพร้าว ให้มีลักษณะคล้ายไขมันแทรก คลุกเคล้าถึงเครื่องรสเข้มข้น หอมกะเพรา อร่อย จัดจ้าน ถูกปากคนไทย
ตลาดอาหารแพลนต์เบสจึงอยู่ในช่วงเริ่มต้นที่จะต้องพัฒนาการเจริญเติบโตต่อไปทั้งด้านคุณภาพ รสชาติความอร่อยและเมนูโดนใจ ยิ่งในช่วงของการแพร่ระบาดในปัจจุบันที่คนให้ความใส่ใจในสุขภาพกันมากขึ้น.
วานิชหนุ่ม
wanich@thairath.co.th