NARIT สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ เผยข้อมูลสำหรับปรากฏการณ์ทางดาราศาสตร์ที่น่าติดตามและคาดการณ์ว่าจะเกิดขึ้นในปี 2568 ทั้งหมด 10 เหตุการณ์ที่น่าสนใจด้วยกัน
เอาใจผู้ที่ชื่นชอบดาราศาสตร์และการดูดวงดาว โดยล่าสุดทาง NARIT สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ ได้ออกมาเผยข้อมูลที่น่าสนใจสำหรับปรากฏการณ์ทางดาราศาสตร์ที่น่าติดตามและคาดการณ์ว่าจะเกิดขึ้นในปี 2568 นี้
โดยปรากฏการณ์แรกกำลังจะเริ่มต้นให้ติดตามช่วงเดือนมกราคมที่จะถึงนี้ 2568 อย่างปรากฏการณ์ดาวอังคารใกล้โลกและดาวอังคารอยู่ตรงข้ามดวงอาทิตย์ ซึ่งจะเกิดขึ้นในทุก ๆ 26 เดือนเท่านั้น และยังมีปรากฏการณ์ให้ติดตามกันตลอดทั้งปี
10 ปรากฏการณ์ทางดาราศาสตร์ในปี 2568
- ดาวอังคารใกล้โลกและดาวอังคารอยู่ตรงข้ามดวงอาทิตย์
รับต้นปี 2568 ด้วย 2 ปรากฏการณ์เกี่ยวกับดาวอังคาร ซึ่งจะเกิดในคืนวันที่ 12 มกราคม 2568 โดยดาวอังคารนั้นจะโคจรมาอยู่ตำแหน่งใกล้โลกที่สุด ด้วยระยะห่างประมาณ 96 ล้านกิโลเมตร หลังจากนี้ดาวอังคารจะโคจรไปอยู่ในตำแหน่งตรงกันข้ามดวงอาทิตย์ในวันที่ 16 มกราคม 2568
โดยช่วงเวลาดังกล่าวสามารถสังเกตการณ์ดาวอังคารได้ตลอดทั้งคืน โดยดาวอังคารปรากฏสว่างไสวเป็นสีส้มแดงบนฟ้า หากชมผ่านกล้องโทรทรรศน์กำลังขยายตั้งแต่ 100 เท่าขึ้นไป สามารถเห็นพื้นน้ำแข็งสีขาวบริเวณขั้วของดาวอังคารได้ ซึ่งปรากฏการณ์นี้เกิดขึ้นทุก ๆ ประมาณ 26 เดือน
- ดาวศุกร์สว่างที่สุด
ดาวศุกร์สว่างจะเกิดขึ้น 2 ครั้งในรอบปีนี้ ครั้งแรกช่วงหัวค่ำวันที่ 16 กุมภาพันธ์ 2568 ในทางทิศตะวันตก และช่วงรุ่งเช้าวันที่ 24 เมษายน 2568 ทางทิศตะวันออก
- ดาวเสาร์เสมือนไร้วงแหวน
...
วันที่ 23 - 24 มีนาคม 2568 ดาวเสาร์จะปรากฏเสมือนไร้วงแหวน ซึ่งเป็นมุมมองจากโลกที่จะเห็นลักษณะนี้ในทุก ๆ 15 ปี อย่างไรก็ตามปรากฏการณ์นี้ในช่วงวันดังกล่าวดาวเสาร์อยู่ใกล้ดวงอาทิตย์ จึงขึ้นและตกในเวลากลางวัน ส่งผลให้สามารถสังเกตการณ์ได้ยาก
- ดาวเสาร์ใกล้โลกที่สุดในรอบปี
แม้การดูดาวเสาร์เสมือนไร้วงแหวนจะเป็นเรื่องที่ดูได้ยาก เพราะเกิดขึ้นในเวลากลางวัน แต่ในวันที่ 21 กันยายน 2568 ดาวเสาร์นั้นจะโคจรมาอยู่ตำแหน่งตรงข้ามดวงอาทิตย์ (Saturn Opposition) จึงมีระยะใกล้โลกที่สุดในรอบปี ห่างจากโลกประมาณ 1,279 ล้านกิโลเมตร ที่สามารถสังเกตการณ์ได้ตลอดทั้งคืน และแม้ว่าช่วงดังกล่าวจะไม่ปรากฏเสมือนไร้วงแหวน แต่ระนาบวงแหวนยังคงมีมุมเอียงที่น้อย จึงจะเห็นเป็นดาวเสาร์พร้อมวงแหวนบาง ๆ ใครที่ชื่นชอบดาวเสาร์ต้องห้ามพลาด
- จันทรุปราคาเต็มดวง
จันทรุปราคาเต็มดวงถือเป็นอีกหนึ่งไฮไลต์เด่นที่น่าจับตาที่สุดในปี 2568 นี้ โดยจันทรุปราคาเต็มดวงในไทยที่เกิดขึ้นครั้งแรกในรอบสามปี (ล่าสุดเมื่อปี พ.ศ. 2565) เกิดขึ้นในคืนวันที่ 7 - เช้ามืด 8 กันยายน 2568 เวลาประมาณ 22:29 น. ถึง 03:55 น. (ตามเวลาประเทศไทย) คราสเต็มดวงเวลาประมาณ 00:31 ถึง 01:53 น. ช่วงดังกล่าวดวงจันทร์เต็มดวงจะปรากฏเป็นสีแดงอิฐ นาน 1 ชั่วโมง 22 นาที ประเทศไทยมองเห็นได้ด้วยตาเปล่าตลอดปรากฏการณ์
- ดวงจันทร์เต็มดวงใกล้-ไกลโลกที่สุดในรอบปี
ปรากฏการณ์ดวงจันทร์เต็มดวงไกลโลกที่สุดในรอบปี (Micro Full Moon) ตรงกับวันที่ 13 เมษายน 2568 ดวงจันทร์เต็มดวงจะมีขนาดปรากฏเล็กกว่าปกติเล็กน้อย และปรากฏการณ์ดวงจันทร์เต็มดวงใกล้โลกที่สุดในรอบปี (Super Full Moon) ตรงกับวันที่ 5 พฤศจิกายน 2568 ดวงจันทร์เต็มดวงจะมีขนาดปรากฏใหญ่กว่าปกติเล็กน้อย
- ฝนดาวตก
ฝนดาวตกเป็นปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นเป็นประจำทุกปี เกิดจากโลกโคจรเข้าตัดผ่านสายธารเศษหินและฝุ่นในอวกาศที่ดาวเคราะห์น้อยและดาวหางทิ้งไว้
ไฮไลต์เด่นของฝนดาวตกในปี 2568 คือ “ฝนดาวตกเจมินิดส์” (อัตราการตก 150 ดวงต่อชั่วโมง) โดยในคืนวันที่ 14 - 15 ธันวาคม 2568 ปีนี้จะไม่มีแสงจันทร์รบกวนสามารถติดตามกันได้
- ดาวเคียงเดือนและดาวเคราะห์ชุมนุม
ในปี 2568 มีปรากฏการณ์ดาวเคียงเดือนและดาวเคราะห์ชุมนุมให้ชมตลอดทั้งปี ได้แก่
- 4 ม.ค. 68 ดวงจันทร์เคียงดาวเสาร์
- 18 ม.ค. 68 ดาวศุกร์เคียงดาวเสาร์
- 1 ก.พ. 68 ดวงจันทร์เคียงดาวเสาร์
- 11 เม.ย. 68 ดาวพุธเคียงดาวเสาร์
- 25 เม.ย. 68 ดวงจันทร์เคียงดาวศุกร์และดาวเสาร์
- 26 เม.ย. 68 ดวงจันทร์เคียงดาวพุธ
- 29 เม.ย. 68 ดาวศุกร์เคียงดาวเสาร์
- 2 พ.ค. 68 ดวงจันทร์เคียงดาวพอลลักซ์และคาสเตอร์ (ปรากฏคล้ายพระจันทร์ยิ้ม)
- 23 พ.ค. 68 ดวงจันทร์เคียงดาวเสาร์
- 24 พ.ค. 68 ดวงจันทร์เคียงดาวศุกร์
- 1 มิ.ย. 68 ดวงจันทร์เคียงดาวอังคาร
- 12 ส.ค. 68 ดาวศุกร์เคียงดาวพฤหัสบดี
- ดวงอาทิตย์ตั้งฉากประเทศไทย
ประเทศไทยมีช่วงที่ดวงอาทิตย์ผ่านจุดเหนือศีรษะ 2 ครั้งในรอบปี ครั้งแรกในช่วงเดือนเมษายนถึงเดือนพฤษภาคม เริ่มจากภาคใต้ไล่ขึ้นไปเรื่อย ๆ กรุงเทพฯ ตรงกับวันที่ 27 เมษายน 2568 และจบที่ภาคเหนือในเดือนพฤษภาคม
ส่วนครั้งที่สองอยู่ในช่วงเดือนกรกฎาคมถึงเดือนกันยายน โดยเริ่มจากภาคเหนือปลายเดือนกรกฎาคม ไล่ลงไปจนถึงกรุงเทพฯ ตรงกับวันที่ 16 สิงหาคม 2568 และจบที่ภาคใต้ในช่วงเดือนกันยายน
...
ทั้งหมดเป็นช่วงเวลาที่ดวงอาทิตย์ผ่านจุดเหนือศีรษะ (ตั้งฉากกับประเทศไทย) จะแตกต่างกันไปแต่ละพื้นที่ สังเกตได้จากเงาจะตกอยู่ใต้วัตถุพอดีเสมือนไร้เงา
- ฤดูกาลทางดาราศาสตร์
วันที่กำหนดฤดูกาลต่าง ๆ ของโลกในปี 2568 มีดังนี้
- วันที่ 20 มีนาคม 2568 วันวสันตวิษุวัต (Vernal Equinox) ช่วงเวลากลางวันเท่ากับกลางคืน นับเป็นวันที่ประเทศทางซีกโลกเหนือย่างเข้าสู่ฤดูใบไม้ผลิ ส่วนซีกโลกใต้ย่างเข้าสู่ฤดูใบไม้ร่วง
- วันที่ 21 มิถุนายน 2568 วันครีษมายัน (Summer Solstice) ช่วงเวลากลางวันยาวนานที่สุดในรอบปี นับเป็นวันที่ประเทศทางซีกโลกเหนือย่างเข้าสู่ฤดูร้อน ส่วนซีกโลกใต้ย่างเข้าสู่ฤดูหนาว
- วันที่ 23 กันยายน 2568 วันศารทวิษุวัต (Autumnal Equinox) ช่วงเวลากลางวันเท่ากับกลางคืน นับเป็นวันที่ประเทศทางซีกโลกเหนือย่างเข้าสู่ฤดูใบไม้ร่วง ส่วนซีกโลกใต้ย่างเข้าสู่ฤดูใบไม้ผลิ
- วันที่ 21 ธันวาคม 2568 วันเหมายัน (Winter Solstice) ช่วงเวลากลางคืนยาวนานที่สุดในรอบปี นับเป็นวันที่ประเทศทางซีกโลกเหนือย่างเข้าสู่ฤดูหนาว ส่วนซีกโลกใต้ย่างเข้าสู่ฤดูร้อน
ผู้ใดที่สนใจในดาราศาสตร์และกิจกรรมต่าง ๆ ของดวงดาวที่เกี่ยวกับปรากฏการณ์ที่กำลังจะเกิดขึ้น สามารถติดตามข้อมูลได้ที่ NARIT สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ
ข้อมูล : NARIT สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ
ภาพ : istock , NARIT สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ