แนะนำ 10 บอร์ดเกม (Board game) น่าเล่น มากกว่าความสนุกคือ การฝึกสมอง

บอร์ดเกม (Board game) เกมกระดานยอดฮิตที่ได้รับความนิยมอย่างต่อเนื่อง จากรายงานของ Deutsche Welle สื่อสัญชาติเยอรมนี พบว่าตลาดบอร์ดเกมทั่วโลกเติบโตขึ้นถึง 20% ในปี 2020 เนื่องจากการแพร่ระบาดของโควิด-19 

ในขณะเดียวกัน ผลสำรวจ Thai Board Game Community Survey ในปี 2021 พบว่ามูลค่าการซื้อและสะสมบอร์ดเกมพุ่งขึ้นสูงกว่า 11 ล้านบาทจากปีก่อน และมีการซื้อบอร์ดเกมเพิ่ม 11,704 เกม จากปีก่อนที่มียอดซื้ออยู่ที่ 10,538 และ 8,610 เกม ตามลำดับ ชี้ให้เห็นว่าตลาดบอร์ดเกมเติบโตขึ้นอย่างต่อเนื่อง

ปัจจุบันมีการปรับเปลี่ยนรูปแบบจากบอร์ดเกมกระดาน เป็นบอร์ดเกมออนไลน์ ผ่านการออกแบบและสร้างสรรค์ใหม่ๆ มีการสร้างคาเฟ่บอร์ดเกม เป็นเสมือนจุดรวมพลของเหล่านักเล่น รวมถึงมีการนำบอร์ดเกมไปใช้ในการศึกษา เนื่องจากบอร์ดเกมไม่ใช่แค่กระดาน หมาก หรือกติกา แต่เป็นเกมที่แฝงไปด้วยทักษะการเรียนรู้และความสนุกสนานเพลิดเพลิน

รู้จัก บอร์ดเกม คืออะไร เกมกระดานขวัญใจทุกเพศทุกวัย

ปัจจุบันมีการให้ความหมายของบอร์ดเกมไว้หลายรูปแบบ เช่น บอร์ดเกม คือ เกมกระดานที่ต้องใช้อุปกรณ์ประกอบ เพื่อสร้างความสนุกสนาน เพลิดเพลิน เกมกระดานที่อยู่ภายใต้กติกา และเงื่อนไขในการเล่น

บอร์ดเกม คือ เกมกระดานที่เน้นเผชิญหน้าและสร้างปฏิสัมพันธ์กับผู้เล่นคนอื่นๆ รวมถึงการให้ความหมายไว้ว่า บอร์ดเกม คือ เกมกระดานที่สะท้อนประวัติศาสตร์ ความคิด และค่านิยมในยุคสมัยใดสมัยหนึ่ง

ดังนั้น บอร์ดเกม (Board game) ถือเป็นเกมกระดานที่ต้องใช้อุปกรณ์ประกอบ และอยู่ภายใต้กฎกติกา และเงื่อนไขในการเล่น เน้นเล่นกับผู้เล่นคนอื่นๆ เพื่อสร้างปฏิสัมพันธ์และความสนุกสนานเพลิดเพลิน หากใครยังนึกภาพไม่ออก “เกมเศรษฐี”, “บันไดงู” หรือ “บิงโก” ก็เป็นอีกหนึ่งตัวอย่างบอร์ดเกมสุดคลาสสิกที่ช่วยให้เห็นภาพได้ชัดเจนยิ่งขึ้น 

บอร์ดเกมมีอะไรบ้าง แนะนำประเภทของบอร์ดเกมก่อนเลือกเล่น

เนื่องจากมีการสร้างสรรค์และผลิตเกมขึ้นมาใหม่อย่างต่อเนื่อง ทำให้มีบอร์ดเกมใหม่ๆ หลากหลายรูปแบบ ดังนั้น จึงมีการจัดประเภทบอร์ดเกม เพื่อให้ผู้เล่นได้จำแนกและเลือกเล่นตามประเภทที่ตนเองชอบได้อย่างสะดวกยิ่งขึ้น

อย่างไรก็ดี บางเกมอาจเป็นทั้งบอร์ดเกมประเภทวางแผนและปาร์ตี้ หรือผสมผสานหลายประเภทเข้าด้วยกัน ส่วนใหญ่จะแบ่งประเภทไว้ในเบื้องต้น ดังนี้

1. บอร์ดเกมครอบครัว

บอร์ดเกมประเภทแรก สร้างขึ้นเพื่อให้คนในครอบครัว หรือคนทุกเพศ ทุกวัย สามารถเล่นร่วมกันได้ ส่วนใหญ่จะมีการออกแบบที่สวยงาม ชวนให้เล่น และมีกฎกติกาที่ไม่ซับซ้อน ตอบโจทย์คุณพ่อและคุณแม่ ที่กำลังมองหาบอร์ดเกมสร้างสัมพันธ์ที่ดีและเสริมทักษะให้กับลูกๆ

2. บอร์ดเกมปาร์ตี้

บอร์ดเกมประเภทที่ 2 ได้แก่ บอร์ดเกมปาร์ตี้ จุดประสงค์ของเกมประเภทนี้มักถูกหยิบยกนำไปเล่นในงานปาร์ตี้ ทริปเที่ยว หรือเล่นกับกลุ่มเพื่อน เนื่องจากตัวเกมต้องการผู้เล่นจำนวนมาก กติกาเข้าใจง่าย ที่สำคัญบางเกมอาจจะมีการใส่ลูกเล่น เพิ่มความยียวนให้กับฝ่ายตรงข้าม สร้างความสนุกสนานมากยิ่งขึ้น โดยเฉพาะเวลาเล่นกับเพื่อนที่รู้ใจ

3. บอร์ดเกมวางแผน

บอร์ดเกมแนววางแผน เป็นบอร์ดเกมที่ต้องวางแผน ทั้งการเดิน การเก็บไพ่ หรือการตัดสินใจจบเทิร์นต่างๆ ทำให้ส่วนใหญ่เกมที่อยู่ในประเภทนี้จะใช้เวลาเล่นนาน เหมาะสำหรับผู้ที่ชอบคิดคำนวณ วางแผน และชื่นชอบความซับซ้อน

4. บอร์ดเกมเด็ก

ถือเป็นอีกหนึ่งประเภทบอร์ดเกมที่ได้รับความนิยม นอกจากจะช่วยสร้างความเพลิดเพลินให้กับเด็กๆ ยังเสริมสร้างทักษะร่วมด้วย บอร์ดเกมประเภทนี้จึงเน้นการออกแบบที่น่ารัก สวยงาม กติกาเข้าใจง่าย ฟังดูอาจเป็นบอร์ดเกมที่เล่นง่าย แต่แฝงไปด้วยความสนุกสนาน รอให้ผู้เล่นได้ทั้งเด็กและผู้ใหญ่ได้มาสัมผัส

5. บอร์ดเกมบลัฟ (Bluffing)

หากใครที่มีทักษะทางด้านการโกหก แนะนำให้เลือกบอร์ดเกมแนวบลัฟ เกทับ หรือโกหกเพื่อน เพื่อเอาตัวรอดและคว้าชัยขนะ ส่วนใหญ่เกมประเภทนี้จะนิยมเล่นในปาร์ตี้ หรือเล่นกับกลุ่มเพื่อน เรียกเสียงฮาได้จากทั้งตัวเกมและการโกหกเพื่อน จนหลายคนยกให้เป็นเกมทำลายมิตรภาพเลยทีเดียว

มากกว่าความสนุก คือ การฝึกสมอง

แม้จะขึ้นชื่อว่าเป็นเกม แต่ปัจจุบันบอร์ดเกม นับเป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาไทย ตั้งแต่ระดับประถมศึกษา ไปจนถึงระดับมหาวิทยาลัย โดยมีการออกแบบบอร์ดเกมโดยเฉพาะ ยกตัวอย่างเช่น งานวิจัยของเกี่ยวกับการใช้บอร์ดเกมเพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ สำหรับนิสิตระดับปริญญาตรี คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร

ผลสรุปจากงานวิจัยในข้างต้น พบว่า การสร้างบอร์ดเกมในเชิงบูรณาการกับเนื้อหา มีส่วนช่วยส่งเสริมการเรียนรู้ ผู้เรียนมีคะแนนเฉลี่ยนสูงขึ้น เนื่องจากผู้เรียนจะได้วิเคราะห์เนื้อหาและสิ่งที่ได้เรียนรู้ เกิดความสนุกสนาน และผ่อนคลาย แม้ว่าจะเป็นเรื่องเกี่ยวกับหลักสูตร การเรียนรู้

นอกจากนี้ ในการศึกษาเกี่ยวกับการพัฒนาทักษะทางสังคมของเด็กออทิสติก โดยการใช้เกมกระดานร่วมกับการชี้แนะ พบว่าการจัดกิจกรรมการเล่นเกมกระดาน หรือบอร์ดเกม โดยมีการชี้แนะ สอนทักษะทางสังคม พบว่ากลุ่มเด็กออทิสติกมีทักษะทางสังคมที่ดีขึ้น รู้จักแบ่งปัน รับฟังปัญหา เนื่องจากมีปฏิสัมพันธ์กับผู้เล่นคนอื่นๆ รวมถึงตลอดการเล่นเกมกระดานนั้นเต็มไปด้วยความสนุกสนาน

อย่างไรก็ดี การสร้างบอร์ดเกมเพื่อการศึกษาอาจจะต้องปรึกษาผู้เชี่ยวชาญและตรวจสอบกฎกติกา รูปแบบ รวมไปถึงวิธีการเล่นให้เหมาะสม และเป็นไปตามเนื้อหาการเรียน

วิจัยเผย “บอร์ดเกม” ลดความเสี่ยงของภาวะสมองเสื่อม 15%

จากงานวิจัย Playing board games, cognitive decline and dementia: a French population-based cohort study ศึกษาในกลุ่มประชากรประเทศฝรั่งเศส ได้รับการตีพิมพ์ลงวารสารการแพทย์รายสัปดาห์ ปี 2013 พบว่า ผู้เข้าร่วมที่ไม่มีภาวะสมองเสื่อม 3,675 คน 1,181 คน เล่นบอร์ดเกมอย่างเป็นประจำ ซึ่งหลังจากการติดตามผล 20 ปี พบว่า มีเพียง 840 คน เป็นโรคสมองเสื่อม แสดงให้เห็นว่าบอร์ดเกมสามารถลดความเสี่ยง 15% เมื่อเทียบกับผู้ที่ไม่เล่น

จากงานวิจัย ชี้ให้เห็นว่านอกจากความสนุกสนาน การเล่นบอร์ดเกม การวางแผนและคิดกลยุทธ์ เพื่อเอาชนะฝ่ายตรงข้าม มีส่วนช่วยให้สมองมีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง ลดความเสี่ยงของภาวะสมองเสื่อมได้อีกด้วย

"บอร์ดเกมออนไลน์" แม้ตัวอยู่ไกล แต่เล่นออนไลน์กับเพื่อนได้เหมือนเดิม

นอกจากความสนุกที่จะได้เล่นกับเพื่อนๆ แบบออฟไลน์ ปัจจุบันก็มีการผลิตและพัฒนาบอร์ดเกมออนไลน์มากยิ่งขึ้น จากผลสำรวจ Thai Board Game Community Survey 2021 พบว่า 17.91% จากผู้สำรวจ 538 คน เลือกเล่นเกมออนไลน์ที่บ้าน

ทั้งนี้ อาจเป็นเพราะสะดวก แม้ว่าจะอยู่ห่างจากเพื่อนก็สามารถเล่นด้วยกันได้ ที่สำคัญคือ ยังมีโอกาสได้พูดคุยหรือทำความรู้จักกับเพื่อนใหม่บนโลกออนไลน์อีกด้วย ถือว่าตอบโจทย์ไลฟ์สไตล์ของคนในยุคปัจจุบันมากยิ่งขึ้น โดยเฉพาะวัยเรียนหรือวัยทำงานที่หาเวลานัดเจอเพื่อนยาก

บอร์ดเกมออนไลน์มีหลากหลายรูปแบบ เช่น Werewolf Online - WWO, UNO, Splender : The Board Game, Colt Express ซึ่งรองรับทั้งระบบ iOS และ Android แต่หากใครที่ชื่นชอบการเล่นบนคอมพิวเตอร์หรือ PC ก็สามารถสั่งซื้อผ่านแพลตฟอร์มออนไลน์ได้เช่นกัน

10 บอร์ดเกมแนะนำ บอร์ดเกมน่าเล่นสนุกๆ ที่ต้องลอง

ใครที่เป็นมือใหม่ หากจะเลือกซื้อบอร์ดเกมไว้ครอบครอง แนะนำให้พิจารณาถึงแนวเกมที่ชอบ กฎกติกา ระยะเวลาในการเล่น รวมถึงจำนวนและอายุของผู้เล่นร่วมด้วย เพื่อให้เล่นบอร์ดเกมได้อย่างสนุกสนาน และตอบโจทย์การเล่นของตนเองมากที่สุด

ส่วนใครที่ยังตัดสินใจไม่ได้ ทีมไลฟ์สไตล์ไทยรัฐออนไลน์ได้รวบรวม 10 บอร์ดเกม (Board Game) น่าเล่น หลากสไตล์ เล่นคนเดียวหรือเล่นกับเพื่อนก็สนุก ดังนี้

1. Dixit บอร์ดเกมปาร์ตี้ 

หนึ่งในบอร์ดเกมปาร์ตี้ที่ได้รับความนิยมสูง ตัวเกมผสมผสานระหว่างเกมจิตวิทยาและทายใจ ให้ผู้เล่นเลือกการ์ดภาพให้สอดคล้องกับธีมที่กำหนด เพื่อคว้าคะแนนและเป็นผู้ชนะ ถือเป็นเกมที่ต้องอาศัยการเดาใจ หลายคนจึงนิยมนำมาเล่นกับเพื่อนหรือคนรู้จัก 

• คะแนนรีวิวจาก Board Game Geek : 7.2
• ระยะเวลาการเล่นรอบละ 20-40 นาที
• เหมาะสำหรับผู้ที่มีอายุ 7 ปีขึ้นไป
• รองรับผู้เล่น 2-6 คน

2. Salem 1692

บอร์ดเกมล่าแม่มด สร้างขึ้นโดยอ้างอิงจากเหตุการณ์ล่าแม่มดที่เกิดขึ้น ณ เมืองซาเลม ประเทศสหรัฐอเมริกา ผู้เล่นจะได้สวมบทบาทเป็นชาวบ้าน ตามหาแม่มดในกลุ่มของตนเอง โดยจะมีทั้งการ์ดตัวละครและการ์ดการกระทำ เพิ่มความสนุกสนาน แม้ว่าจะเป็นเกมที่มีวิธีการเล่นและรายละเอียดยิบย่อย แต่ก็เข้าใจได้ไม่ยาก

• คะแนนรีวิวจาก Board Game Geek : 7.1
• ระยะเวลาการเล่นรอบละ 25-35 นาที
• เหมาะสำหรับผู้ที่มีอายุ 12 ปีขึ้นไป
• รองรับผู้เล่น 4-12 คน

3. Avalon

แม้จะขึ้นชื่อว่าเป็นบอร์ดเกมทำลายมิตรภาพ แต่หลายๆ คนยกให้เป็นเกมโปรดในดวงใจ เพราะความสนุกและอรรถรสที่ได้รับนั้นครบถ้วน สนุกสนาน สำหรับเกมนี้จะให้ผู้เล่นสวมบทบาทเป็น 2 ฝั่ง ได้แก่ ฝั่งคนดี อัศวินทำภารกิจ และฝั่งคนร้าย ขัดขวางภารกิจของฝั่งคนดี 

• คะแนนรีวิวจาก Board Game Geek : 7.5
• ระยะเวลาการเล่นรอบละ 30 นาที
• เหมาะสำหรับผู้ที่มีอายุ 13 ปีขึ้นไป
• รองรับผู้เล่น 5-10 คน

4. Spyfall

บอร์ดเกมแนวบลัฟ ทำหน้าที่จับ Spy หรือสายลับ โดยเริ่มเกมผู้เล่นจะได้รับการ์ดสถานที่ แต่จะมีเพียง 1 คนเท่านั้นที่ได้รับการ์ด Spy ต้องทำการสืบข้อมูล และหาคำตอบให้ได้ว่าคนอื่นๆ นั้นอยู่สถานที่ใด ซึ่งจะต้องใช้จิตวิทยาและการเกทับผู้อื่นว่าตนเองนั้นเป็นคนดี

• คะแนนรีวิวจาก Board Game Geek : 6.8
• ระยะเวลาการเล่นรอบละ 15 นาที
• เหมาะสำหรับผู้ที่มีอายุ 13 ปีขึ้นไป
• รองรับผู้เล่น 3-8 คน

5. Ultimate Werewolf Deluxe

บอร์ดเกมสุดคลาสสิก ถูกใจผู้เล่นทั้งเด็กและผู้ใหญ่ ตัวเกมจะให้ผู้เล่นสวมบทบาทเป็นชาวบ้าน ตามล่าหามนุษย์หมาป่าและกำจัดทิ้งในตอนกลางวัน ก่อนที่ในตอนกลางคืนมนุษย์หมาป่าจะเริ่มออกล่าชาวบ้านแทน นอกจากนี้ ยังมีตัวละครบทบาทพิเศษที่น่าสนใจอีกหลากหลาย สามารถนำไปประยุกต์ปรับเล่นกับเพื่อนได้สูงสุด 75 คน

• คะแนนรีวิวจาก Board Game Geek : 7.0
• ระยะเวลาการเล่นรอบละ 30-90 นาที
• เหมาะสำหรับผู้ที่มีอายุ 8 ปีขึ้นไป
• รองรับผู้เล่น 5-75 คน

6. Azul

Azul บอร์ดเกมดัง มาพร้อมเนื้อเรื่องที่น่าสนใจ ผู้เล่นจะได้รับบทบาทเป็นช่างกระเบื้อง ณ เมืองแห่งหนึ่ง โดยราชาของเมืองมีประสงค์จะต่อกระเบื้องให้งดงามดังที่เคยเห็นมาจากเมืองอื่น ผู้เล่นที่รับบทช่างจึงจะต้องทำตามพระประสงค์ของราชา วางแผนเลือกกระเบื้องนำมาตกแต่ง และต่อเติมให้สำเร็จ

• คะแนนรีวิวจาก Board Game Geek : 7.8
• ระยะเวลาการเล่นรอบละ 30-45 นาที
• เหมาะสำหรับผู้ที่มีอายุ 8 ปีขึ้นไป
• รองรับผู้เล่น 2-4 คน

7. Pandemic Legacy

Pandemic Legacy บอร์ดเกม สำหรับแบ่งเล่นเป็นทีม ผู้เล่นจะต้องเอาชีวิตรอดจากโรคสายพันธุ์ใหม่ที่กำลังระบาดผ่านการเก็บการ์ดให้ครบทุกสี เมื่อเก็บการ์ดครบแล้วจะสามารถผลิตวัคซีน เพื่อรักษาโรคร้ายให้ได้ ถือเป็นอีกหนึ่งเกมที่เหมาะสำหรับช่วงสถานการณ์แพร่ระบาดของโควิด-19

• คะแนนรีวิวจาก Board Game Geek : 8.5
• ระยะเวลาการเล่นรอบละ 60 นาที
• เหมาะสำหรับผู้ที่มีอายุ 13 ปีขึ้นไป
• รองรับผู้เล่น 2-4 คน

8. Spirit Island

บอร์ดเกมน่าเล่นในดวงใจของหลายๆ คน ผู้เล่นจะได้สวมบทบาทเป็นจิตวิญญาณอันศักดิ์สิทธิ์และมุ่งมั่น ทำหน้าที่ปกป้องและคุ้มครองชนเผ่าพื้นเมืองบนเกาะ หลังจากการรุกรานของคนภายนอก ข้อดีของบอร์ดเกมนี้ คือ สามารถเล่นได้ตั้งแต่คนเดียว ไปจนถึงเล่นกับกลุ่มเพื่อน สนุกสนานได้หลายรูปแบบ 

• คะแนนรีวิวจาก Board Game Geek : 8.4
• ระยะเวลาการเล่นรอบละ 90-120 นาที
• เหมาะสำหรับผู้ที่มีอายุ 13 ปีขึ้นไป
• รองรับผู้เล่น 1-4 คน

9. Detective Club

เกมชมรมยอดนักสืบ ผู้เล่นรับหน้าที่เป็นนักสืบหน้าใหม่ที่ต้องตามหาผู้สมคบคิดกับคนร้าย ซึ่งแฝงตัวอยู่ในกลุ่มผู้เล่น ถือเป็นอีกหนึ่งเกมที่ต้องอาศัยทักษะการพูดคุย เกทับ เพื่อพยายามทำตัวให้กลมกลืนเพื่อเอาชนะอีกฝ่ายไปได้

• คะแนนรีวิวจาก Board Game Geek : 7.4
• ระยะเวลาการเล่นรอบละ 45 นาที
• เหมาะสำหรับผู้ที่มีอายุ 8 ปีขึ้นไป
• รองรับผู้เล่น 4-8 คน

10. The Settlers of Catan

ปิดท้ายด้วยบอร์ดเกมน่าเล่นระดับตำนาน ผู้เล่นจะได้รับหน้าที่เป็นผู้สร้างเมือง เพื่อครอบครองเกาะคาทาน ผ่านการเก็บสะสมทรัพยากร ซึ่งผู้เล่นจะต้องวางแผนการสร้าง รวมถึงแลกเปลี่ยนทรัพยากรที่มีจำกัดกับผู้เล่นคนอื่นๆ ได้ฝึกทั้งทักษะการวางแผนและการคิดวิเคราะห์

• คะแนนรีวิวจาก Board Game Geek : 7.1
• ระยะเวลาการเล่นรอบละ 60-120 นาที
• เหมาะสำหรับผู้ที่มีอายุ 10 ปีขึ้นไป
• รองรับผู้เล่น 3-4 คน

บอร์ดเกม (Board game) ถือเป็นอีกหนึ่งกิจกรรมที่ช่วยสร้างปฏิสัมพันธ์ให้กับผู้เล่น รวมถึงเป็นส่วนหนึ่งในการพัฒนาการเรียนรู้และทักษะต่างๆ

นอกจาก 10 บอร์ดเกมน่าเล่น แนะนำในข้างต้น ปัจจุบันยังมีการผลิตและสร้างบอร์ดเกมใหม่ๆ ทั้งจากผู้ผลิตคนไทยเองและต่างชาติให้ได้ลองเล่นกัน แนะนำให้พิจารณากติกา แนวเกม จำนวนหรืออายุผู้เล่นประกอบด้วย เพื่อให้ได้บอร์ดเกมที่ตรงใจและตอบโจทย์สไตล์การเล่นมากที่สุด

ส่วนใครที่กำลังมองหาบอร์ดเกมออนไลน์ ให้ผู้เล่นสวมบทบาทเป็นนักข่าวมากความสามารถ รับความสนุกสนาน พร้อมๆ กับฝึกทักษะการคิด ค้นหา และพัฒนาปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่นร่วมด้วย สามารถทดลองเล่นบอร์ดเกม หยิบคำทำข่าว จากไทยรัฐได้เช่นกัน

หมายเหตุ : Board Game Geek (BGG) คือ เว็บไซต์ออนไลน์ที่รวมรวบฐานข้อมูลเกี่ยวกับบอร์ดเกม การจัดอันดับ การวิจารณ์ การซื้อขาย ภาพและวิดีโอเกี่ยวกับบอร์ดเกมทั่วโลก รวมถึงมีการจัดกิจกรรม Golden Geek Awards เป็นประจำทุกปี

เรื่อง : สตรีรัตน์ ฤกษ์บางพลัด

ที่มา : กฤติมา ลลิตกมลสุข. (ม.ป.ป.). รวบรวมรายละเอียดเกี่ยวกับแบบสอบถามบอร์ดเกมประจำปี Thai Board Game Survey. สืบค้น 10 กรกฎาคม 2566, จากเว็บไซต์ https://wizardsoflearning.com/thai-board-game-survey/

ปุรินทร์ นิติธรรมานุสรณ์, ชนิดา มิตรานันท์ และกนกพร วิบูลพัฒนะวงศ์. (2021). การพัฒนาทักษะทางสังคมของเด็กออทิสติกโดยการใช้เกมกระดานร่วมกับการชี้แนะ. วารสารสถาบันจิตเวชศาสตร์สมเด็จเจ้าพระยา, 15 (1), 49-61. https://he01.tci-thaijo.org/index.php/journalsomdetchaopraya/article/view/244491/168266

ทิพรัตน์ สิทธิวงศ์. (2021). การศึกษาผลของการใช้บอร์ดเกมเพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ สำหรับนิสิตระดับปริญญาตรี คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร. วารสารศึกษาศาสตร์, 23 (4), 197-199. https://so06.tci-thaijo.org/index.php/edujournal_nu/article/download/250067/169959/900486

Board Game Geek. (n.d.). Browse Board Games. สืบค้น 10 กรกฎาคม 2566, จากเว็บไซต์ https://boardgamegeek.com/browse/boardgame

Dartigues JF, Foubert-Samier A, Le Goff M, and others. Playing board games, cognitive decline and dementia: a French population-based cohort study. BMJ Journals, 3 (8), 1-7. https://bmjopen.bmj.com/content/bmjopen/3/8/e002998.full.pdf