เปิดประวัติ โลโก้ ค้อน - เคียว สัญลักษณ์ที่กำลังเป็นที่พูดถึงในทางการเมือง สำหรับพรรคก้าวไกล ที่จะสื่อความหมายไปในด้านของคนแรงงาน แต่กลับถูกตั้งข้อกล่าวหาว่าสื่อถึงคอมมิวนิสต์นั้นจริงหรือไม่ มีที่มาอย่างไร

โลโก้ ค้อน - เคียว จากภาพวาดการ์ตูนที่ใช้หาเสียงของพรรคก้าวไกล (โพสต์วันที่ 5 พฤษภาคม 2566) ที่ต้องการสื่อถึง ผู้สมัคร ส.ส. ในด้านของกลุ่มคนผู้ที่ผลักดันคนแรงงานในประเทศไทยในพรรคก้าวไกล แต่กลับถูกคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) ร้องเรียนให้มีการสอบสวน ในวันที่ 7 มิถุนายน 2566 ที่ผ่านมา

ภาพ : พรรคก้าวไกล - Move Forward Party
ภาพ : พรรคก้าวไกล - Move Forward Party

เนื่องจากว่า สัญลักษณ์ที่กล่าวมานั้น สื่อไปถึงสัญลักษณ์ของคอมมิวนิสต์ จากคำชี้แจงที่ว่า สัญลักษณ์นี้แสดงการเป็นปฏิปักษ์การปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข 

ประวัติของสัญลักษณ์ ค้อน - เคียว

...

เคียว และ ค้อน เป็นสัญลักษณ์สำคัญของชนกรรมาชีพ บุคคลชั้นแรงงาน ที่สื่อถึงอุปกรณ์ของกลุ่มคนในภาคเกษตรกรรม และอุตสาหกรรม โดย ‘เคียว’ เป็นตัวแทนของกลุ่มภาคเกษตรกรรม และ ‘ค้อน’ เป็นตัวแทนของ กลุ่มภาคอุตสาหกรรม การไขว้กันเพื่อแสดงจุดยืนในเรื่องความเป็นหนึ่งเดียว และความสามัคคีในอดีต ก่อนจะถูกหยิบจับมาใช้เติมแต่งเพื่อเป็นจุดยืนทางสังคมของประเทศต่างๆ ทั่วโลก

ทำไมถึงถูกมองว่าเป็น ‘คอมมิวนิสต์’

บุคคลในชนกรรมาชีพที่เป็นรากฐาน และที่ยอมรับสำหรับกลุ่มคอมมิวนิสต์ โดยถูกนำมาใช้ครั้งแรกในช่วงการปฏิวัติรัสเซียเมื่อสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่ 1 โดย วลาดิมีร์ เลนิน และหลังจากจบสงครามโลกนั้นก็ถูกใช้เรื่อยมาในฐานะตัวแทนของกลุ่มแรงงานที่ผลักดันสหภาพโซเวียต แต่หลังจากสหภาพโซเวียตได้ล่มสลาย ก็ยังมีการนำสัญลักษณ์นี้มาใช้เป็นสัญลักษณ์ของพรรคคอมมิวนิสต์ที่ยังหลงเหลือให้เห็นอยู่หลายประเทศเรื่อยมา

ภาพ : istock
ภาพ : istock

ในช่วงปี 2563 ก็เคยมีการใช้สัญลักษณ์ที่คล้ายค้อน และเคียวนี้ในประเทศไทยเช่นกัน ซึ่งคือกลุ่มผู้ชุมนุมทางการเมือง “Rt Movement” กลุ่มเยาวชนปลดแอกที่เคยถูกมองว่าเป็นกลุ่มที่มีความเกี่ยวข้องกับลัทธิคอมมิวนิสต์ 

ถึงอย่างไรก็ตามสัญลักษณ์ ค้อน - เคียวนี้ มีประวัติมาอย่างนาวนาน และสามารถถูกตีความหมายได้หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นกลุ่มคนใช้แรงงานดั้งเดิมตามความหมายแรก หรือจะเป็นกลุ่มคอมมิวนิสต์ที่เล็งเห็นความสำคัญของกลุ่มชนกรรมาชีพ และถูกใช้ผ่านสายตาของเรามาจนถึงในปัจจุบัน 

ภาพ : istock
ภาพ : istock

สุดท้ายแล้วก็อยู่ที่มุมมองในการใช้งาน เจตนา และตีความหมายในทางสังคมของสัญลักษณ์นี้ ซึ่งก็สื่อถึงความเป็นแรงงานดั้งเดิมที่เป็นรากฐาน และเศรษฐกิจหลักในการผลักดันของสังคมโลก โดยอาจจะไม่ได้มีนัยยะแอบแฝงถึงการเป็นคอมมิวนิสต์ก็ได้เช่นกัน โดยปัจจุบันมีการใช้ 'รูปมือกำปั้น' เพื่อเป็นการสื่อความหมายแทนสัญลักษณ์ ค้อน และ เคียว ที่อาจจะถูกตีความได้สองแง่สองง่าม สุดท้ายแล้วก็คงต้องรอดูเหตุผลจากทางพรรคก้าวไกลที่จะออกมาชี้แจง และอธิบายเรื่องนี้เพิ่มกันต่อไป

...

ภาพ : พรรคก้าวไกล - Move Forward Party