รู้จัก “ตารางธาตุ” พร้อมความหมาย และวิธีจำขั้นเทพ

ตารางธาตุในปัจจุบัน มีธาตุระบุไว้ 118 ตัว ตีพิมพ์โดยนักเคมีชาวรัสเซีย ดมีตรี เมนเดเลเยฟ (Dmitri Ivanovich Mendeleev) ในปี พ.ศ. 2412 โดยเป็นตารางธาตุมาตรฐานที่ได้รับการยอมรับมากที่สุดในโลกและเผื่อช่องไว้สำหรับธาตุที่คาดว่ามีอยู่แต่ยังไม่มีผู้ใดค้นพบ นักเรียน นักศึกษา สามารถนำความรู้ตารางธาตุไปใช้ต่อยอดด้าน เคมี ฟิสิกส์ ชีววิทยา ในงานทางวิทยาศาสตร์อื่นๆ ต่อไป

ตารางธาตุ (Periodic table) เป็นการจัดเรียงธาตุต่างๆ ตามเลขอะตอม เพื่อให้ง่ายต่อการแบ่งแยกประเภทของธาตุ เพื่อทำความเข้าใจธาตุและสารประกอบทางเคมี สำหรับนักเรียนที่เพิ่งเริ่มต้นศึกษาตารางธาตุ แนะนำให้ดาวน์โหลดตารางธาตุที่มีคุณสมบัติ 3 อย่างคร่าวๆ ได้แก่ 1. มีเลขอะตอมระบุชัดเจน 2. มีเลขมวลกำกับ 3. มีสัญลักษณ์ตัวย่อ และชื่อภาษาอังกฤษกำกับ

วิธีอ่านตารางธาตุ

การศึกษาชั้นประถม และมัธยมเบื้องต้น ข้อสอบจะสอบถามเรื่องตัวย่อ ชื่อธาตุ เลขมวล เลขอะตอมเป็นส่วนใหญ่ แต่ในวิชาเคมี ฟิสิกส์ จะต้องนำเลขมวลมาคำนวณ เพราะฉะนั้นนักเรียนนักศึกษาควรอ่านตารางธาตุให้เป็น ตารางธาตุมีลักษณะดังนี้

1. แนวตั้งมี 18 คอลัมน์
2. แนวนอนมี 7 แถว
3. ด้านล่างจะมีอีก 2 แถว 15 คอลัมน์
4. ธาตุบางตัวมีสี และตัวเลขกำกับไม่เหมือนกัน
5. ในช่องต่างๆ จะมีตัวเลขกำกับ

• ตัวเลข 1-3 หลัก ตั้งแต่เลข 1-118 คือเลขอะตอม
• ตัวเลขที่มีทศนิยมกำกับ คือเลขมวล

คำศัพท์ที่ควรรู้เกี่ยวกับการอ่านตารางธาตุมาตรฐาน

• Atomic Number หมายถึง เลขอะตอม
• Symbol หมายถึง สัญลักษณ์ตัวย่อของชื่อธาตุ มีตัวแรกเป็นตัวพิมพ์ใหญ่ ตามด้วยตัวอักษรพิมพ์เล็ก
• Name หมายถึง ชื่อธาตุ
• Atomic Weight หมายถึง เลขมวล
• Electrons per Shell หมายถึง การจัดเรียงอิเล็กตรอนในระดับพลังงานหลัก

นอกจากนี้ ยังมีสี ที่บ่งบอกกำกับถึงคุณสมบัติของธาตุต่างๆ ในตารางธาตุมาตรฐาน

วิธีจำ "ตารางธาตุ" ขั้นเทพ ฉบับเด็กสายวิทย์

น้องๆ ที่ต้องจำตารางธาตุปัจจุบันไปทำข้อสอบ มีวิธีแนะนำให้จำได้แม่น ดังนี้

1. สังเกตเลขอะตอมบนแถว (แนวนอน) ของตารางธาตุ ทั้งหมด 7 แถว สังเกตแถวที่ไม่เต็มช่อง ว่าธาตุใดหายไป

2. สังเกตเลขอะตอมบนนับคอลัมน์ (แนวตั้ง) มีทั้งหมด 18 คอลัมน์

3. สังเกตเลขอะตอมบน 2 แถวล่าง เริ่มต้นที่ 57 - 71 และ 89 - 103

5. อักษรย่อของชื่อธาตุบางตัว ไม่ได้เกี่ยวข้องกับการออกเสียง เช่น Fe มาจาก Iron, K มาจาก Potassium, Pb มาจาก Lead ลองสังเกตหาดูว่ามีกี่ตัว อยู่ตรงช่องใดบ้าง

6. จำตารางธาตุพร้อมชื่อตัวอักษรธาตุที่มีประวัติและเรื่องราว เช่น ไอน์สไตเนียม (Einsteinium) เลขอะตอมที่ 99 ตั้งตามชื่อนักฟิสิกส์ชื่อดัง ลองหาประวัติของธาตุแต่ละตัว จะสนุก และจำง่ายขึ้น

7. จำตารางธาตุจากทั้งหมดมี 8 หมู่ ได้แก่ 1A, 2A, 3A, 4A, 5A, 6A, 7A และ 8A โดยตารางธาตุ 8 หมู่ มีดังนี้

• หมู่ 1A ลิเทียม (Lithium), โซเดียม (Sodium -Natrium), โพแทสเซียม (Potassium – Kalium), รูบิเดียม (Rubidium) ซีเซียม (Cesium), แฟรนเซียม (Francium)
• หมู่ 2A เบริลเลียม (Beryllium), แมกนีเซียม (Magnesium), แคลเซียม (Calcium), สตรอนเชียม (Strontium), แบเรียม (Barium), เรเดียม (Radium)
• หมู่ 3A โบรอน (Boron), อะลูมิเนียม (Aluminum), แกลเลียม (Gallium), อินเดียม (Indium), แทลเลียม (Thallium)
• หมู่ 4A คาร์บอน (Carbon), ซิลิกอน (Silicon), เจอร์เมเนียม (Germanium), ดีบุก (Tin -Stannum), ตะกั่ว (Lead – Plumbum)
• หมู่ 5A ไนโตรเจน (Nitrogen), ฟอสฟอรัส (Phosphorous), อะซินิค (สารหนู) (Arsenic), พลวง (Antimony -Stibium) บิสมัท (Bismuth)
• หมู่ 6A ออกซิเจน (Oxygen), ซัลเฟอร์ (กำมะถัน) (Sulfur) ซีลีเนียม (Selenium), เทลลูเรียม (Tellurium), พอโลเนียม (Polonium)
• หมู่ 7A ฟลูออรีน (Fluorine), คลอรีน (Chlorine), โบรมีน (Bromine), ไอโอดีน (Iodine), แอสทาทีน (Astatine)
• หมู่ 8A ฮีเลียม (Helium), นีออน (Neon), อาร์กอน (Argon) คริปตอน (Krypton), ซีนอน (Xenon), เรดอน (Radon)

8. จำธาตุในหมู่ 8 ในคอลัมน์ขวาสุดให้ได้ทั้ง 7 ตัว เพราะมีคุณสมบัติเป็นก๊าซ และใช้ออกข้อสอบบ่อยที่สุด

9. จำธาตุในตารางธาตุที่เป็นโลหะทั้งหมด เพราะออกข้อสอบบ่อยมาก ตั้งแต่มัธยมถึงมหาวิทยาลัย อาทิ เหล็ก, อะลูมิเนียม, สังกะสี, ทองแดง, นิกเกิล, อัลลอย, เงิน และทองคำ

10 . เทคนิคการจำตารางธาตุขั้นเทพ เพื่อตอบข้อสอบได้หมด คือจำชื่อธาตุทั้ง 118 เลขอะตอม โดยแบ่งออกทีละ 10 อาจจะท่องวันละ 10 ตัว เพียง 12 วัน ก็จะจำได้ทั้งหมด ดังนี้

สัญลักษณ์ธาตุและชื่อธาตุตามเรียงตามเลขเชิงอะตอม (atomic number) 

1   H   Hydrogen   ไฮโดรเจน
2   He   Helium   ฮีเลียม
3   Li   Lithium   ลิเทียม
4   Be  Beryllium   เบริลเลียม
5   B   Boron   โบรอน
6   C   Carbon   คาร์บอน
7   N   Nitrogen   ไนโตรเจน
8   O   Oxygen   ออกซิเจน
9   F   Fluorine   ฟลูออรีน
10   Ne   Neon   นีออน
11   Na   Sodium   โซเดียม
12   Mg   Magnesium   แมกนีเซียม
13   Al   Aluminium   อะลูมิเนียม
14   Si   Silicon   ซิลิคอน
15   P   Phosphorus   ฟอสฟอรัส
16   S   Sulphur   กำมะถัน
17   Cl   Chlorine  คลอรีน
18   Ar   Argon   อาร์กอน
19   K   Potassium   โพแทสเซียม
20   Ca   Calcium    แคลเซียม
21   Sc   Scandium   สแกนเดียม
22   Ti   Titanium  ไทเทเนียม
23   V   Vanadium   วาเนเดียม
24   Cr   Chromium   โครเมียม
25   Mn   Manganese   แมงกานีส
26   Fe   Iron   เหล็ก
27   Co   Cobalt   โคบอลต์
28   Ni   Nickel   นิกเกิล
29   Cu   Copper   ทองแดง
30   Zn   Zinc   สังกะสี
31   Ga   Gallium   แกลเลียม
32   Ge   Germanium   เจอร์เมเนียม
33   As   Arsenic   สารหนู
34   Se   Selenium   ซีลีเนียม
35   Br   Bromine   โบรมีน
36   Kr   Krypton   คริปทอน
37   Rb   Rubidium   รูบิเดียม
38   Sr   Strontium   สตรอนเซียม
39   Y   Yttrium   อิตเทรียม
40   Zr   Zirconium   เซอร์โคเนียม
41   Nb   Niobium   ไนโอเบียม
42   Mo   Molybdenum   โมลิบดีนัม
43   Tc   Technetium   เทคนีเซียม
44   Ru   Ruthenium   รูทีเนียม
45   Rh   Rhodium   โรเดียม
46   Pd   Palladium   แพลเลเดียม
47   Ag   Silver   เงิน
48   Cd   Cadmium   แคดเมียม
49   In   Indium   อินเดียม
50   Sn   Tin  ดีบุก
51   Sb   Antimony   พลวง
52   Te   Tellurium   เทลลูเรียม
53   I   Iodine   ไอโอดีน
54   Xe   Xenon   ซีนอน
55   Cs   Cesium   ซีเซียม
56   Ba   Barium   แบเรียม  
57   La   Lanthanum   แลนทานัม  
58   Ce   Cerium   ซีเรียม  
59   Pr    Praseodymium   เพรซีโอดิเมียม  
60   Nd   Neodymium   นีโอดิเมียม  
61   Pm   Promethium  โพรมีเทียม  
62   Sm  Samarium  ซาแมเรียม  
63   Eu   Europium   ยูโรเพียม
64   Gd   Gadolinium   แกโดลิเนียม
65   Tb   Terbium   เทอร์เบียม
66   Dy   Dysprosium   ดิสโพรเซียม
67   Ho   Holmium   โฮลเมียม
68   Er   Erbium    เออร์เบียม
69   Tm  Thulium   ทูเลียม
70   Yb   Ytterbium   อิตเทอร์เบียม  
71   Lu   Lutetium   ลูทีเซียม
72   Hf   Hafnium   แฮฟเนียม
73   Ta   Tantalum   แทนทาลัม  
74   W   Tungsten   ทังสเตน  
75   Re   Rhenium   รีเนียม
76   Os   Osmium   ออสเมียม
77   Ir   Iridium   อิริเดียม
78   Pt   Platinum   แพลทินัม
79   Au   Gold   ทองคำ
80   Hg   Mercury   ปรอท
81   Tl   Thallium  แทลเลียม  
82   Pb   Lead   ตะกั่ว
83   Bi    Bismuth  บิสมัท  
84   Po   Polonium   พอโลเนียม
85   At   Astatine   แอสทาทีน  
86   Rn   Radon   เรดอน
87   Fr   Francium  แฟรนเซียม
88   Ra   Radium   เรเดียม  
89   Ac  Actinium  แอกทิเนียม
90  Th  Thorium  ทอเรียม
91  Pa  Protactinium  โพรแทกทิเนียม
92  U  Uranium  ยูเรเนียม  
93  Np  Neptunium  เนปทูเนียม
94  Pu  Plutonium  พลูโทเนียม
95  Am  Americium  อะเมริเซียม
96  Cm  Curium  คูเรียม  
97  Bk  Berkelium  เบอร์คีเลียม
98  Cf  Californium  แคลิฟอร์เนียม  
99. Es  Einsteinium  ไอน์สไตเนียม
100. Fm  Fermium เฟอร์เมียม  
101  Md  Mendelevium  เมนเดเลเวียม
102  No  Nobelium  โนเบเลียม  
103  LrvLawrencium  ลอว์เรนเซียม
104  Rf  Rutherfordium  รัทเทอร์ฟอร์เดียม
105  Db  dubnium  ดุบเนียม  
106  Sg  Seaborgium  ซีบอร์เกียม
107  Bh  Bohrium  โบห์เรียม
108  Hs  Hassium  ฮัสเซียม  
109  Mt  Meitnerium  ไมต์เนเรียม  
110  Ds  Darmstadtium  ดาร์มสตัดเทียม  
111  Rg  Roentgenium  เรินต์เกเนียม    
112  Cn  Copernicium  โคเปอร์นิเซียม
113  Nh  Nihonium  นิโฮเนียม
114  Fl  Flerovium  ฟลีโรเวียม
115  Mc  Moscovium  มอสโคเวียม
116  Lv  Livermorium  ลิเวอร์มอเรียม  
117  Ts  Tennessine  เทนเนสซีน  
118  Og  Oganesson   โอกาเนสซอน

ความรู้จากตารางธาตุไม่มีที่สิ้นสุด จากการตีพิมพ์ครั้งแรก ได้มีการดัดแปลงมาเป็นตารางธาตุปัจจุบันที่ใส่ชื่อกำกับได้พบทั้ง 118 ตัว ความรู้นี้นำไปใช้อธิบาย ยา และสารชีวเคมี ที่เกี่ยวข้องกับร่างกายสิ่งมีชีวิตได้หลายอย่าง รวมถึงสังเคราะห์สารประกอบใหม่ๆ เพื่อใช้ในกิจกรรมด้านต่างๆ ที่เป็นประโยชน์ต่อโลก อย่าเพิ่งท้อที่จะจำตารางธาตุ ถ้าจำได้ไม่หมด ก็จำเฉพาะตัวที่ใช้บ่อยๆ และข้อสอบบางครั้งก็ให้พกเข้าไปได้ ขอให้ทุกคนได้คะแนนดี สอบผ่านฉลุย

ที่มา : rmutp.ac.th, www.scimath.org