“เด็กในวันนี้ คือ ผู้ใหญ่ในวันหน้า” การเลี้ยงดูเด็กจึงมีความสำคัญ เพราะเด็กเปรียบเสมือนอนาคตของโลกปัจจุบัน ซึ่ง “การเลี้ยงลูกเชิงบวก” กำลังเป็นที่นิยม เพราะเป็นการเลี้ยงลูกที่เข้าใจความเป็นธรรมชาติของเด็กแต่ละคน เคารพในการเป็นตัวตนของเด็ก ยอมรับ ให้คำแนะนำ ให้กำลังใจมากกว่าการควบคุมหรือทำโทษ เด็กทุกคนควรได้รับการเลี้ยงดูด้วย “ความรัก” ไม่ทำให้เกิดบาดแผลทางจิตใจ พ่อแม่จึงควรสร้างความสัมพันธ์ที่ดีกับลูกด้วยหลัก 5L ดังนี้

1. Love – ความรัก พบว่าพ่อแม่ส่วนใหญ่รักลูก แต่ไม่ค่อยแสดงความรักต่อลูก วิธีแสดงความรักกับลูกก็ง่ายมากๆ เลย แค่ให้ “เวลา” กับลูกมากๆ โดยเฉพาะในช่วง 0-5 ขวบ เล่นกับลูก ฟังลูก ทำกิจกรรมต่างๆ ร่วมกัน ไม่ว่าจะไปเที่ยว อ่านหนังสือ ทำงานบ้าน สอนให้ลูกมีทักษะต่างๆ เวลาที่เขารู้สึกไม่ดี ก็คอยอยู่เคียงข้างและให้กำลังใจ

...

2. Learn ฝึกให้ลูกรู้จักคิดผ่านการทำกิจกรรมต่างๆ เช่น ฝึกให้กวาดบ้าน ถูบ้าน รดน้ำต้นไม้ เป็นการฝึกทั้งโฟกัส ความจำ ความอดทนพยายาม เพราะต้องมองว่าจะเริ่มกวาดจากตรงไหนก่อน มุมนี้กวาดแล้วไปกวาดมุมโน้นต่อ ที่สำคัญเป็นฝึกให้เด็กรู้จักการอดทน รอคอย เมื่อทำงานบ้านเสร็จแล้วจึงจะได้ทำในสิ่งที่ตนเองต้องการ เช่น เล่น ดูการ์ตูน หรือพาลูกเดินทาง เพื่อให้เขารู้จักรับผิดชอบและแก้ปัญหาเฉพาะหน้า สิ่งต่างๆ เหล่านี้จะทำให้สมองส่วนคิดของเด็กทำงานได้ดี

3. Limit คือ การฝึกวินัย พ่อแม่มีหน้าที่ฝึกวินัยเชิงบวกให้กับลูกๆ ด้วยการให้คำชม ให้กำลังใจ แสดงความเข้าใจ สร้างข้อตกลง และให้ทางเลือกกับเด็กแทนการบังคับ ควบคุม ใช้กำลัง เปรียบเทียบ ซึ่งพบว่า การฝึกวินัยเชิงบวก จะทำให้เด็กเรียนรู้สิ่งต่างๆ ได้ดี และกล้ารับผิดชอบในการกระทำของตัวเอง

4. Let them grow คือ การปล่อยให้เขาเติบโตเป็นตัวเอง และเรียนรู้จากความผิดพลาดของตัวเอง เช่น เด็กไม่กินข้าว การฝึกให้ลูกกินข้าว ให้เขาเลือกว่าจะกินหรือไม่กิน ถ้าเขาเลือกไม่กิน เลือกไปเล่น เวลาเขาหิว เราก็มีหน้าที่เก็บอาหาร ให้เขารอกินมื้อหน้า เด็กจะเข้าใจทันทีว่า ถ้าไม่กินข้าวแล้วผลลัพธ์จะเป็นอย่างไร
สอนให้ลูกรับผิดชอบสิ่งที่เกิดขึ้น เมื่อเด็กไม่ทำการบ้าน ก็ต้องรับผิดชอบสิ่งที่เกิดขึ้น เช่น ถูกลงโทษหรือโดนไล่ออก ก็ให้เขาเรียนรู้และรับผิดชอบในการกระทำของตัวเอง

5. Let it be ปล่อยวางอย่างเข้าใจ เมื่อใดที่ลูกกำลังโมโห สิ่งที่พ่อแม่ควรทำคือปล่อยวาง รอให้ลูกอารมณ์สงบ แล้วค่อยๆ คุยด้วยเหตุผลและความเข้าใจ พ่อแม่มีหน้าที่ช่วยเหลือ ไม่ซ้ำเติมสิ่งที่ลูกกำลังเผชิญอยู่ รับฟังด้วยหัวใจ ให้กำลังใจ และอยู่ข้างๆ เขาเสมอ

การเลี้ยงลูกด้วยหลัก 5L นี้จึงเป็นการกระตุ้นสมองส่วนหน้า ซึ่งเป็นสมองส่วนคิดวิเคราะห์ การมีเหตุผลให้ทำงานได้ดี และทำให้เด็กๆ เติบโตไปเป็นผู้ใหญ่ที่มีคุณภาพของสังคมในแบบที่เขาควรจะเป็น

---------------------------------------------------------


แหล่งข้อมูล
อ.พญ.จิราภรณ์ อรุณากูร กุมารแพทย์เวชศาสตร์วัยรุ่น ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล เจ้าของเพจเลี้ยงลูกนอกบ้าน : https://www.facebook.com/takekidswithus/