ไซบูทรามีน เป็นยาที่มีฤทธิ์ทางจิตประสาท ถูกนำไปใช้กับอาหารเสริมลดน้ำหนัก แต่ในอดีตเคยมีรายงานว่าเป็นอันตรายแก่ผู้บริโภค ทำให้ใจสั่น มีผลกระทบกับหลอดเลือด และระบบหัวใจ จนถึงขั้นเสียชีวิต จึงถูกนำออกจากบัญชีทะเบียนตำรับยา

ไซบูทรามีน คืออะไร

ไซบูทรามีน (Sibutramine) เป็นวัตถุออกฤทธิ์ประเภทที่ 1 ตามประมวลกฎหมายยาเสพติด ตามพระราชบัญญัติวัตถุที่ออกฤทธิ์ต่อจิตและประสาท พ.ศ. 2559 โดยได้ยกเลิกนำออกจากทะเบียนตำรับยา ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2553 เนื่องจากมีรายงานถึงผลกระทบต่อระบบหัวใจและหลอดเลือด ทำให้เกิดผลเสียร้ายแรงจนถึงแก่ชีวิต

ไซบูทรามีน มีโทษจำคุกและปรับทั้งผู้ขายถึงผู้บริโภค

โครงสร้างทางเคมี ไซบูทรามีน (Sibutramine)
โครงสร้างทางเคมี ไซบูทรามีน (Sibutramine)

ในอดีตประเทศไทยเคยมียาไซบูทรามีนทางการค้าเพียงชื่อเดียวที่ได้รับขึ้นทะเบียนตำรับยา คือ รีดักทิล (Reductil) ชนิดแคปซูล 10 มิลลิกรัม และ 15 มิลลิกรัม ภายหลังทางบริษัทผู้จำหน่ายขอยกเลิกทะเบียนตำรับยาโดยสมัครใจภายใต้คำแนะนำของสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาตั้งแต่ 11 ตุลาคม 2553 ตามพระราชบัญญัติยา พ.ศ. 2510 มาตรา 72(5) ผู้ใดผลิต ขาย หรือนำเข้ายาที่ทะเบียนตำรับยาถูกยกเลิก จะต้องได้รับโทษตามมาตรา 120 วรรคสอง คือ ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 1 ปี หรือปรับไม่เกิน 1 หมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ หรือมาตรา 120 วรรคสาม ถ้ากระทำโดยไม่รู้ว่าเป็นยาทะเบียนตำรับถูกยกเลิก ต้องระวางโทษปรับไม่เกิน 5 พันบาท แล้วแต่กรณี

...

เนื่องจากไซบูทรามีน (Sibutramine) ถูกยกระดับเป็นวัตถุออกฤทธิ์ประเภทที่ 1 มีผลบังคับใช้ตั้งแต่ 23 กันยายน พ.ศ. 2561 ส่งผลให้ลงโทษผู้กระทำผิดที่นำไปผสมกับผลิตภัณฑ์อาหารเสริม โทษคือผู้ใดที่ผลิต นำเข้า หรือส่งออกผลิตภัณฑ์ที่มีไซบูทรามีน (Sibutramine) เป็นส่วนผสม จะต้องรับโทษจำคุกตั้งแต่ 5-20 ปี ปรับตั้งแต่ 5 แสนบาท ถึง 2 ล้านบาท ตามมาตรา 115 วรรคหนึ่ง ถ้าผลิตเพื่อขาย ต้องระวางโทษจำคุกตั้งแต่ 7-20 ปี และปรับตั้งแต่ 7 แสนบาท ถึง 2 ล้านบาทตามมาตรา 115 วรรคสอง ผู้ใดขายจะมีโทษจำคุกตั้งแต่ 4-20 ปี และปรับตั้งแต่ 4 แสนบาท ถึง 2 ล้านบาท ตามมาตรา 116 ผู้ใดครอบครองจะมีโทษจำคุก 1-5 ปี หรือปรับตั้งแต่ 2 หมื่นบาท ถึง 1 แสนบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ ตามมาตรา 140 รวมไปถึงผู้ที่รับประทานผลิตภัณฑ์ดังกล่าวก็ถือว่าเป็นความผิดด้วย โทษจำคุกไม่เกิน 3 ปี ปรับไม่เกิน 6 หมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ ตามมาตรา 141

ไซบูทรามีนมักถูกนำไปใช้เป็นส่วนผสมของยาลดความอ้วน และถูกลักลอบนำไปใส่ในผลิตภัณฑ์อาหารเสริม พบมากในผลิตภัณฑ์ที่อวดอ้างสรรพคุณลดน้ำหนัก

การออกฤทธิ์ของไซบูทรามีน

ยับยั้งการดูดเก็บกลับของสารสื่อประสาทบางประเภท เช่น Serotonin, Norepinephrine ทำให้สารเหล่านี้ทำงานนานขึ้น ส่งผลให้ความอยากอาหารลดลงและอิ่มเร็วขึ้น ทั้งกระตุ้นกระบวนการเผาผลาญของร่างกายด้วย

โทษของไซบูทรามีน

  • ปากแห้ง ดื่มน้ำแล้วก็ไม่หายคอแห้ง
  • กินอาหารไม่อร่อย ไม่รู้สึกถึงรสชาติของอาหาร
  • เวียนหัว คล้ายอาการเมา
  • ปวดหัว เนื่องจากความดันโลหิตขึ้นสูง
  • คลื่นไส้ ถึงขั้นอาเจียน
  • ท้องผูก ระบบขับถ่ายรวน
  • นอนไม่หลับ
  • ใจสั่น หัวใจเต้นเร็วผิดปกติ
  • ปวดตัว ปวดข้อ

อยากผอมไว้ ไม่มีทางลัด และไม่ต้องเสียเงินมาก เพียงแค่รับประทานอาหารที่มีประโยชน์และออกกำลังกาย สุขภาพที่ดีก็จะตามมาโดยไม่ต้องใช้ยา

ที่มา :