การคุมกำเนิดเป็นส่วนหนึ่งของการวางแผนครอบครัว ซึ่งในปัจจุบันนอกจากการใช้ถุงยางอนามัยแล้ว การกินยาคุมกำเนิดชนิดเม็ดยังเป็นวิธีที่นิยมใช้กัน แต่การจะใช้ยาได้นั้น ก็ควรรู้วิธีกินยาคุมอย่างถูกวิธี หรือปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อให้การคุมกำเนิดมีประสิทธิภาพสูงสุด
วิธีกินยาคุม ควรกินอย่างไร จึงจะป้องกันการตั้งครรภ์ได้
วิธีกินยาคุมมีหลายแบบด้วยกัน มีทั้งกินยาคุมฉุกเฉิน, ยาคุมแบบ 21 เม็ด และยาคุมแบบ 28 เม็ด ซึ่งยาคุมกำเนิดชนิดเม็ดแต่ละแผง จะมีส่วนประกอบของฮอร์โมนเพศหญิง ที่มีคุณสมบัติในการยับยั้งการตกไข่ ช่วยป้องกันไม่ให้เกิดการตั้งครรภ์ หากหยุดกินก็สามารถกลับมามีโอกาสตั้งครรภ์ได้ตามปกติ การจะคุมกำเนิดด้วยวิธีนี้ให้ได้ผลมากที่สุด ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรผู้เชี่ยวชาญ อย่าลืมเช็กวันหมดอายุที่ระบุไว้บนแผง เพราะหากยาหมดอายุแล้ว ก็จะทำให้ประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดลดลง
ควรกินยาคุมตอนไหน หากลืมกินยาต้องทำอย่างไร?
วิธีกินยาคุม ควรกินอย่างสม่ำเสมอ และกินในเวลาเดิมของทุกวัน หากลืมกินยา ให้กินทันทีที่นึกได้ และกินเม็ดต่อไปในเวลาเดิมตามปกติ แต่หากลืมกินยา 2 เม็ดติดต่อกัน ให้กินยา 2 เม็ดทันทีที่นึกขึ้นได้ และกินยาอีก 2 เม็ดในวันถัดไป จากนั้นจึงค่อยกินเวลาเดิมตามปกติ
สำหรับคนที่ลืมกินยาหลายเม็ด ควรคุมกำเนิดด้วยการใช้ถุงยางอนามัยร่วมด้วย หรือไม่ก็หยุดกินยาแผงนั้นไปเลย แล้วจึงค่อยเริ่มต้นกินใหม่เมื่อมีประจำเดือน
...
วิธีกินยาคุมครั้งแรก ยาคุมแบบ 21 เม็ด และ 28 เม็ด แตกต่างกันไหม?
วิธีกินยาคุมครั้งแรก หรือสำหรับคนที่หยุดกินไปนานแล้ว เพิ่งจะมาเริ่มกินใหม่อีกครั้ง ควรเริ่มกินภายในวันที่ 1-5 ของช่วงที่มีประจำเดือน (ให้นับวันที่มีประจำเดือนวันแรก เป็นวันที่ 1) สำหรับยาคุมกำเนิดชนิดเม็ด ที่ได้รับความนิยม มี 2 แบบ ได้แก่ แบบแผง 21 วัน และแบบแผง 28 วัน โดยมีวิธีกิน ดังนี้
วิธีกินยาคุม 21 เม็ด
สำหรับยาคุมแบบ 21 เม็ด ให้กินเม็ดแรกภายใน 5 วันแรกของการมีประจำเดือน หลังจากนั้นจึงกินติดต่อกัน วันละ 1 เม็ด จนหมดแผง โดยกินตามลูกศรที่ปรากฏบนแผงยา เมื่อหมดแผงเก่า ให้หยุดกินยา 7 วัน แล้วจึงเริ่มแผงใหม่
วิธีกินยาคุม 28 เม็ด
วิธีกินยาคุม 28 เม็ดครั้งแรก ก็ให้เริ่มกินเม็ดแรกภายใน 5 วันแรกของการมีประจำเดือนเช่นเดียวกับแบบ 21 เม็ด โดยเมื่อกินจนหมดแผง สามารถเริ่มกินยาคุมแผงใหม่ได้ทันทีเลย
หมายเหตุ : จริงๆ แล้ว ยาคุมแบบ 21 เม็ด และ 28 เม็ด ไม่ได้แตกต่างกัน เพียงแต่แบบ 28 เม็ดนั้น จริงๆ แล้ว มียาจริง 21 เม็ด และยาหลอกอีก 7 เม็ด เพื่อป้องกันการนับวันผิดนั่นเอง ดังนั้นจึงเป็นสาเหตุว่า ทำไมจึงควรกินยาคุมตามลูกศรนั่นเอง
วิธีกินยาคุมฉุกเฉินที่ถูกต้อง
ยาคุมฉุกเฉิน ต้องกินภายใน 72 ชั่วโมง หลังมีเพศสัมพันธ์ มักใช้ในกรณีมีเพศสัมพันธ์ โดยไม่ได้คุมกำเนิด หรือใช้ในกรณีผู้ที่ถูกบังคับมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้สมัครใจ บนแผงยาคุมฉุกเฉินจะมี 2 เม็ด สำหรับวิธีกินยาคุมฉุกเฉิน 2 เม็ด ควรกินเม็ดแรกทันทีหลังมีเพศสัมพันธ์ ส่วนเม็ดที่ 2 ให้กินอีก 12 ชั่วโมงต่อมา
อย่างไรก็ตาม เพื่อให้การกินยาคุมมีประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดมากที่สุด ควรปรึกษาเรื่องวิธีการกินยาคุมจากแพทย์และเภสัชกรผู้เชี่ยวชาญ โดยหากกินแล้วมีอาการผิดปกติ หรือสงสัยว่าอาจกำลังตั้งครรภ์ ควรหยุดกิน และปรึกษาแพทย์ทันที เพราะในบางรายอาจมีผลข้างเคียง เช่น อาเจียน คลื่นไส้ ปวดหัว เป็นต้น
ที่มา : โรงพยาบาลเปาโล, โรงพยาบาลรามคำแหง