วิธีทำข้าวหลามเป็นอาหารว่างที่มีวิวัฒนาการมาพร้อมๆ กับวัฒนธรรมอาหารของภูมิภาคต่างๆ โดยการใช้ข้าวเหนียวนึ่งกับกะทิใส่ในกระบอกไม้ไผ่ เกิดเป็นรสชาติหอมหวาน ทางล้านนาใช้เป็นเมนูถวายพระในเทศกาลวันเพ็ญเดือนสี่ ส่วนภาคอื่นๆ ก็พบการทำข้าวหลามเป็นของฝากเลื่องชื่อ เช่น สูตรข้าวหลามหนองมนที่หลายคนตามหา
วิธีทำข้าวหลามใส่กะทิ
สูตรข้าวหลามหนองมน
ข้าวหลามหนองมน จ.ชลบุรี เป็นของฝากขึ้นชื่อ เนื่องจากมีการคิดประดิษฐ์ไส้ต่างๆ ที่เพิ่มเติมจากมะพร้าวอ่อนและกะทิ รสชาติหอมหวาน และจำหน่ายในขนาดพอดีที่จะซื้อฝาก เป็นที่รู้จักจากงานศาลเจ้าหนองมนประจำปี สูตรการทำข้าวหลามหนองมนนั้นคิดค้นโดยชาวบ้านที่ว่างจากการทำนา มาทำขายเป็นรายได้เสริม
ข้าวหลามที่นำมาทำข้าวหลามหนองมน นำเข้ามาจากประเทศเพื่อนบ้านอย่างกัมพูชา หรือสั่งมาจากจังหวัดตาก และกาญจนบุรี เพื่อให้ได้ขนาดที่พอเหมาะ เป็นไผ่ที่เยื่อด้านในอ่อน เหมาะแก่การบรรจุข้าวเหนียว และแกะออกมารับประทานได้ง่าย
...
สูตรข้าวหลามหนองมน มีดังนี้
เตรียมส่วนผสมที่สำคัญ ได้แก่
1. ข้าวเหนียว 10 ถ้วยตวง
2. กะทิ 4 ถ้วยตวง
3. เกลือ 1 ช้อนโต๊ะ
4. น้ำตาลทราย ครึ่งถ้วยตวง
5. ไส้ต่างๆ เช่น สังขยา ถั่วแดง กล้วย เผือก มะพร้าวอ่อน ส้ม
วิธีการทำข้าวหลามหนองมน
1. แช่ข้าวเหนียวล้างน้ำ และนำไส้ที่ต้องการมาคลุก
2. ใส่กะทิสด น้ำตาล เกลือ คนให้เข้ากัน
3. นำถั่วที่แช่ไว้ มาคลุกกับข้าวเหนียวที่เตรียมไว้ในขั้นตอนสุดท้าย
วิธีทำข้าวหลามกระทะ
สูตรข้าวหลามกระทะ หรือวิธีการทำข้าวหลามกระทะไม่ใส่กระบอก เป็นการประยุกต์ใช้ความร้อนทำให้ข้าวเหนียวสุกด้วยกะทิ รสชาติหวานมัน
1. ต้มถั่วแดง เดือดแล้วเบาไฟ
2. แช่ข้าวเหนียว ล้างให้สะอาด
3. เทกะทิใส่หม้อ ใส่เกลือเล็กน้อย ใส่ข้าวเหนียวลงไปกวนกับน้ำตาลทราย
4. ใส่ถั่วที่ต้มไว้นำมาเคี่ยวกับข้าวเหนียวในกระทะ
5. ปิดฝาหม้อพักไว้ ทิ้งไว้ให้เย็น ตักเสิร์ฟ
วิธีทำข้าวหลามแบบนึ่ง
วิธีทำข้าวหลามแบบนึ่งใช้ส่วนผสมเดียวกันกับการทำวิธีทำข้าวหลามทุกสูตร เพียงเปลี่ยนภาชนะจากกระบอกไม้ไผ่ เป็นลูกมะพร้าว ถาดขนม หรือถ้วยที่สะดวก ขนาดพอดีต่อการรับประทานเป็นของว่าง
วิธีทำข้าวหลามแบบนึ่ง นำข้าวเหนียว กะทิ ถั่วต้มที่ผสมไว้ เทใส่ภาชนะที่เตรียมไว้ นำไปนึ่งในหม้อหุงข้าว หรือหม้อนึ่ง
เมื่อเย็นแล้วนำมาปิดฝาพร้อมเสิร์ฟ
วิธีทำข้าวหลามใบเตย
วิธีทำข้าวหลามใบเตย ต่อข้าวหลาม 12 กระบอกขนาดย่อมๆ ใช้วัถตุดิบดังต่อไปนี้
1. ข้าวเหนียว 1 ลิตรครึ่ง
2. น้ำตาลทราย 4 ขีด
3. กะทิ 3 ถ้วยตวง
4. ถั่วดำต้มสุก 2 ถ้วย
5. เกลือป่น 2 ช้อนโต๊ะ
6. กาบมะพร้าว และไผ่ข้าวหลาม 12 คู่ ขนาด 12 นิ้ว
7. ใบเตย 10-12 ใบ
- วิธีทำข้าวหลามใบเตยเตรียมไม้ไผ่เหลาให้พร้อม ล้างให้สะอาด คว่ำให้แห้ง ส่วนผสมของข้าวเหนียวล้างให้สะอาดแล้วคลุกถั่วดำต้มสุก นำข้าวที่ผสมถั่วดำเทใส่กระบอก
- นำน้ำกะทิผสมกับเกลือน้ำตาล คนกันให้ละลาย เทใส่ลงในกระบอกข้าวหลามจนท่วมข้าว
- พับใบเตยใส่กระบอกข้าวหลาม นำไปพักทิ้งไว้ 5 ชั่วโมง เผาข้าวหลามกับถ่านไม้ ครึ่งชั่วโมงถึง 45 นาที เมื่อกระบอกข้าวหลามมีสีเหลืองแปลว่าเริ่มสุก
วิธีทําข้าวหลามให้อร่อย
เคล็ดลับวิธีการทำข้าวหลามให้อร่อย ต้องเลือกไม้ไผ่ที่สะอาด ขนาดพอดี เมื่อเผาแล้วกลิ่นของไม้ไผ่จะติดกับเนื้อข้าวเหนียว ส่งผลให้รสชาติหอมหวานไม่รู้ลืม ส่วนวัตถุดิบที่ใช้ต้องสดใหม่ สะอาด ไม่ค้างคืน จะช่วยให้รสชาติของข้าวหลามอร่อยขึ้น ส่วนสูตรที่ใส่ถั่วดำ ควรนำถั่วดำไปแช่น้ำก่อน 2 ชั่วโมง ก่อนนำมาผสมใส่กระบอกไม้ไผ่ ระหว่างเทกะทิ ค่อยๆ ริน ระวังเกิดฟองอากาศ นี่คือเคล็ดลับวิธีการทำข้าวหลามให้อร่อย.
ที่มา :
1. “ข้าวหลามหนองมน”., ชัยยศ ปานเพขร., สำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยบูรพา
2. ศูนย์สนเทศภาคเหนือ สำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
...