ซอยจุ๊ คือ เมนูเนื้อดิบหั่นชิ้นพอดีคำ จิ้มน้ำจิ้มแจ่วขม กินพร้อมเครื่องเคียงอย่างผัก พริกสด หรือกระเทียม โดยอาหารชนิดนี้มีจุดเริ่มต้นมาจากวัฒนธรรมท้องถิ่นของคนอีสาน แต่ด้วยรสชาติที่เป็นเอกลักษณ์และมีวิธีทำที่เรียบง่าย ซอยจุ๊เนื้อวัวจึงกลายเป็นอาหารยอดนิยมที่ครองใจใครหลายๆ คนทั่วทุกภูมิภาค

ซอยจุ๊ คืออะไร มีที่มาจากอะไร?

ซอยจุ๊ คือ เมนูอาหารจากภาคอีสาน เป็นการนำเนื้อและเครื่องในเนื้อวัวดิบมาหั่นเป็นชิ้นๆ พอดีคำ โดยไม่ต้องผ่านกรรมวิธีการปรุงให้สุกหรือปรุงรส และจะนิยมนำมากินกับน้ำจิ้มแจ่วขม พร้อมผักสดกรอบๆ ทั้งนี้ ชื่อเมนู "ซอยจุ๊" มาจากภาษาอีสาน โดยคำว่า "ซอย" ในภาษาอีสานแปลว่า "หั่น" ส่วนคำว่า "จุ๊" แปลว่า "จิ้ม" 

นอกจากซอยจุ๊จะเป็นอาหารจานเด็ดจากแดนอีสานแล้ว ยังสะท้อนวัฒนธรรมอีสานที่ฝังรากลึกในแถบฝั่งอีสาน เนื่องจากตามปกติแล้วคนอีสานจะทำมาหากินด้วยการหาปลา หาของป่า หรือหาพืชผักชนิดต่างๆ กิน แต่หากเป็นเทศกาลพิเศษหรือวันสำคัญจะมีการล้มสัตว์ใหญ่ โดยเฉพาะวัว เพื่อเตรียมอาหารมื้อพิเศษสำหรับจัดเลี้ยงพระ เฉลิมฉลอง ตลอดจนทำอาหารเลี้ยงแขก และเกิดเป็นเมนู "ซอยจุ๊เนื้อวัว"

ในช่วงแรกจะนิยมกินซอยจุ๊เนื้อวัวหรือซอยจุ๊ตับหวานเป็นกับแกล้ม แต่ในระยะเวลาต่อมาก็ได้ทำกินเป็นมื้อหลัก เนื่องจากรสชาติของเนื้อและลักษณะวิธีการทำที่พิเศษ ทำให้ซอยจุ๊เนื้อวัวแพร่ขยายไปสู่ภูมิภาคอื่นๆ จนได้รับความนิยม

...

ซอยจุ๊ใช้เนื้อส่วนไหนบ้าง?

ซอยจุ๊จะนิยมใช้เนื้อส่วนสันใน ส่วนขาลาย ตลอดจนเนื้อน่องลาย ซึ่งหากเป็นตามแบบฉบับคนท้องถิ่นจะนิยมใช้เนื้อวัวที่เลี้ยงเองหรือวัวธรรมชาติ มากกว่าการซื้อตามร้าน เนื่องจากจะให้ความสำคัญกับความสดใหม่เป็นพิเศษ

ในส่วนของเครื่องในของเมนูซอยจุ๊จะนิยมใช้ตับวัว ผ้าขี้ริ้ว ขอบกระด้งหรือคันแทนา เลือดวัว ตลอดจนสไบนาง

วิธีทำซอยจุ๊เนื้อวัว เมนูเด็ดพร้อมแจ่วขม

เมนูซอยจุ๊ มีวิธีทำง่ายๆ เพียงแค่หั่นเนื้อวัวและเครื่องในดิบเป็นชิ้นๆ จากนั้นทำน้ำจิ้มแจ่วขม โดยใช้ส่วนผสมดังนี้

  • พริกป่น
  • น้ำปลา
  • ข้าวคั่ว
  • ต้นหอม
  • ผักชี
  • ดีวัว
  • เพลี้ยอ่อนต้ม

ปริมาณส่วนผสมหรือวัตถุดิบเหล่านี้ขึ้นอยู่กับความชอบ สามารถเพิ่มเครื่องปรุงอื่นๆ เพิ่มเพลี้ยอ่อนลงไปด้วยได้ ขึ้นอยู่กับความชอบ อีกทั้งยังมีการเตรียมผักสด พริกสด หรือกระเทียมไว้เป็นเครื่องเคียงกินคู่กับซอยจุ๊อีกด้วย

กินซอยจุ๊ อันตรายจริงหรือ?

เนื่องจากเมนูซอยจุ๊เนื้อวัวเป็นอาหารดิบ ดังนั้น เมื่อกินซอยจุ๊ พยาธิ
รูปแบบต่างๆ พยาธิตืดหมู (Taenia soliu) หรือพยาธิตืดในลำไส้ (T. asiatica) อาจจะเข้าสู่ร่างกายได้ ซึ่งถึงแม้ว่าจะกินยาถ่ายพยาธิแล้ว แต่หากมีตัวอ่อนตกค้าง สามารถพัฒนาเป็นตัวเต็มวัย และกระจายอยู่ในกระแสเลือด ส่งผลให้ติดเชื้อในกระแสโลหิต เกิดไข้หูดับ ตลอดจนเสียชีวิตได้

กินซอยจุ๊อย่างไรให้ปลอดภัย

หากใครที่อยากลิ้มลองรสชาติของซอยจุ๊ แต่เกิดความกังวลกลัวว่าจะเป็นอันตรายต่อสุขภาพร่างกาย วิธีง่ายๆ คือ เลือกใช้เนื้อวัวจากฟาร์มสำหรับกินดิบที่มีการรับรองอย่างถูกต้องโดยเฉพาะ เนื่องจากวัวจากฟาร์มประเภทนี้จะผ่านกระบวนการเลี้ยง ให้อาหาร ตลอดจนการแล่เนื้อ และขนส่งไปยังผู้บริโภคอย่างปลอดภัย ปราศจากการปนเปื้อนของเชื้อโรคและแบคทีเรีย

นอกจากนี้การใช้เนื้อวัวที่ผ่านการแช่แข็งในอุณหภูมิที่เหมาะสมก็จะช่วยควบคุมปริมาณแบคทีเรียหรือเชื้อโรคต่างๆ และลดการเกิดอันตรายจากการกินเนื้อดิบได้ด้วยเช่นกัน 

ซอยจุ๊เนื้อวัวเป็นอีกหนึ่งเมนูยอดฮิตที่สะท้อนให้เห็นถึงวัฒนธรรมการกินของชาวอีสาน ซึ่งสืบทอดกันมาเป็นระยะเวลานาน อย่างไรก็ดี เมนูนี้ขึ้นอยู่กับความชอบส่วนบุคคล หากกินบ่อยๆ หรือไม่ระมัดระวังก็อาจจะส่งผลให้เกิดอันตรายได้