ขนมไทยโบราณ ของหวานแบบไทยๆ ยังเป็นที่นิยมกันอยู่ทุกยุคทุกสมัย แต่ละสูตรผ่านการคิดค้นมานับร้อยปี ส่งต่อเป็นขนมมงคล ไว้เลี้ยงงานบุญ รวมถึงต้อนรับแขกให้ประทับใจ วันนี้ไทยรัฐออนไลน์พามารำลึกถึงขนมไทยไปพร้อมๆ กัน
ขนมไทยถูกใจทุกยุคทุกสมัย
1. กล้วยบวชชี
กล้วยบวชชีเป็นขนมไทยโบราณที่เกิดจากการคิดค้นนำผลไม้พื้นบ้าน ที่ปลูกกันทุกครัวเรือนมาดัดแปลงรสชาติเป็นขนมหวานราดกะทิหอมๆ นิยมนำกล้วยน้ำว้าทั้งลูกไปต้มทั้งเปลือก เพื่อไม่ให้ผลกล้วยฝาด หลังจากนั้นนำมาปอก ต้มกับน้ำตาลปี๊บ หางกะทิ ถ้าอยากให้หอมก็ใส่ใบเตยเข้าไปต้มด้วย
2. ขนมกล้วย
ขนมกล้วย เป็นการแปรรูปกล้วยอีกวิธี ที่ให้รสชาติหอมหวาน ใช้กล้วยน้ำว้ากับกะทิ น้ำตาลปี๊บ แป้งข้าวเจ้า แป้งมัน น้ำตาลทราย นำมาบดผสมกันกับเนื้อมะพร้าวขูด แล้วนำไปนึ่งในถ้วยเล็กๆ หน้าตาคล้ายขนมถ้วย
3. ขนมใส่ไส้
...
ขนมใส่ไส้ เป็นขนมที่ทำจากแป้งข้าวเหนียว แป้งข้าวเจ้า และมะพร้าวขูด โดยแยกทำไส้กับแป้งห่อออกจากกัน ผสมแป้งปั้นห่อไส้ที่ทำจากมะพร้าวขูดเคี่ยวกับน้ำตาลปี๊บ บางสูตรใส่น้ำใบเตยเพื่อความหอม หลังจากนั้นก็ห่อกลัดด้วยใบตอง นำไปนึ่ง พักไว้ให้เย็นลงก่อนจัดจาน
4. ข้าวต้มมัด
ข้าวต้มมัดมีวิธีการทำคล้ายขนมใส่ไส้ แต่เปลี่ยนจากการผสมแป้งปั้นขึ้นรูป มาใช้เป็นข้าวเหนียว หรือข้าวเหนียวถั่วดำแช่น้ำค้างคืนให้นิ่ม นำมาผัดให้หอมกับกะทิ แล้วใช้กล้วยเป็นไส้ นำมาห่อด้วยใบตอง
5. ขนมทองเอก
ขนมทองเอก เป็นขนมไทยมงคล ที่หน้าตาคล้ายทองหยอด แต่ต้องเทลงแม่พิมพ์ วิธีทำคือเคี่ยวน้ำตาลทรายในกระทะ และใส่ไข่แดงคน จากนั้นใส่แป้งสาลีผสมแป้งท้าวยายม่อม กวนจนเนื้อจับกันพอดี หลังจากนั้นรอให้เย็นก่อนนำเข้าแม่พิมพ์ ใช้ทองคำเปลวตกแต่งหน้าขนม อันเป็นที่มาของชื่อขนมทองเอก
6. ทองหยอด
ทองหยอด เป็นขนมไทยตระกูลทองที่ขึ้นชื่อว่าเป็นขนมมงคล ใช้ไข่เป็ดแยกเฉพาะไข่แดง กรองผ้าขาวบางให้ฟู จากนั้นคนแป้งให้เข้ากันกับไข่แดง นำไปหยอดในน้ำเชื่อมที่ตั้งอยู่บนเตา เมื่อทองหยอดสุกแล้วจะลอยขึ้นมาจากน้ำ จึงตักขึ้นมาพักให้เย็น
7. ทองหยิบ
ทองหยิบ เป็นอีกหนึ่งขนมมงคลตระกูลทอง ใช้ส่วนผสมและวิธีทำเหมือนทองหยอด แต่ตีเนื้อให้แบนก่อนลงน้ำเชื่อมในกระทะ ใช้วิธีจับจีบขนมที่ลอยขึ้นมาก่อนตั้งพักไว้ให้เย็น เพื่อให้มีรูปทรงเป็นกลีบดอกไม้
8. ฝอยทอง
ฝอยทอง เป็นขนมไทยอีกชนิดที่มีที่มาพร้อมกับทองหยิบ ทองหยอด โดยใช้วิธีร่อนไข่ที่ผ่านกระบวนการตีฟูด้วยผ้าขาวบาง นำใบตองมาม้วนเป็นกรวย เว้นก้นกรวยให้มีรู หรือใช้กรรไกรตัดให้ไข่สามารถลอดลงหม้อได้ในขนาดที่เป็นเส้นสวยงาม เมื่อใกล้สุกก็เตรียมใช้ไม้ปลายแหลมช้อนขึ้นมา
9. เต้าส่วน
เต้าส่วน เป็นขนมไทยที่ทำมาจากถั่วเขียวแช่น้ำเลาะเปลือก แล้วนำไปต้มกับน้ำเชื่อมกับแป้งท้าวยายม่อม แป้งมัน เสิร์ฟด้วยวิธีการราดน้ำกะทิ เป็นของหวานรับประทานง่าย
10. ลูกชุบ
...
ลูกชุบ เป็นขนมไทยที่ทำจากถั่วเขียว ไส้ทำมาจากถั่วเขียวเลาะเปลือกนึ่งปั่นกับหัวกะทิและน้ำตาลทราย นำมาปั้นพักเสียบไม้ไว้ เพื่อนำมาจุ่มกับสีผสมอาหาร และเคลือบด้วยวุ้น ปักด้วยใบไม้ให้สมจริง เพิ่มสีสันความสวยงาม
11. ขนมชั้น
ขนมชั้น เป็นขนมที่ทำจากแป้งมัน แป้งข้าวเจ้า และแป้งท้าวยายม่อม นำมาต้มในน้ำอุ่นที่ใส่น้ำตาลทรายไว้แล้ว จากนั้นเทกะทิลงเคี่ยว พอแป้งเริ่มเหนียวก็นำมาแบ่งออกเป็น 2 ส่วน ส่วนหนึ่งเติมสีผสมอาหาร หรือสีธรรมชาติแล้วเทลงบนแม่พิมพ์ พักไว้สลับชั้นกันก่อนนำมาตัดแบ่งเป็นชิ้นสวยงาม
12. ขนมต้ม
ขนมต้ม เป็นขนมที่มีไส้และห่อด้วยแป้งคลุกมะพร้าวขูด วิธีทำผัดไส้ก่อนด้วยมะพร้าวขูด น้ำตาลปี๊บ เกลือ น้ำใบเตย เมื่อเคี่ยวแห้งแล้วนำมาตั้งให้หายร้อน นวดแป้งข้าวเหนียวกับกะทินำมาห่อไส้ขนม แล้วต้มในน้ำเดือด แป้งที่สุกแล้วจะลอยน้ำขึ้นมา จากนั้นนำลูกขนมมาคลุกกับเนื้อมะพร้าวขูด
13. ขนมเบื้อง
...
ขนมเบื้อง เป็นขนมไทยโบราณที่นิยมรับประทานกันถึงทุกวันนี้ วิธีทำต้องแยกทำไส้กับแป้ง โดยการตอกไข่เป็ดแล้วนำไข่แดงไปทำไส้นม และไข่ขาวผสมครีมออฟทาทาร์เพื่อทำครีมทาบนหน้าแป้งที่ตีเป็นวงบนกระทะ จากนั้นใช้ไม้ทำขนมตักขึ้นมาพับไว้เพื่อเสิร์ฟ
14. ทองม้วน
ทองม้วน ทำจากแป้งสาลีตีผสมกับไข่ไก่และมะพร้าวขูด โรยงา และนำมาเทบนแม่พิมพ์ หลังจากนั้นใช้ไม้มาเป็นแกนขึ้นรูป พักทิ้งไว้ให้เย็นแล้วรีบบรรจุใส่ถุง ปิดปากถุงให้สนิทเพื่อรักษาความกรอบ
15. ขนมกลีบลำดวน
ขนมกลีบลำดวน เป็นขนมไทยโบราณที่ผสมผสานวัฒนธรรมไทยเข้ากับต่างชาติ ด้วยการใช้แป้งทำขนมผสมน้ำตาลไอซิ่ง ใส่น้ำมันพืช ตีให้เป็นเนื้อเดียวกัน แล้วนำมาปั้นเป็นก้อนกลมๆ ตัดเป็น 4 ส่วนเรียงเป็นรูปกลีบดอกไม้และเกสร หลังจากนั้นนำไปอบในเตาอบ แล้วนำมาอบควันเทียนอีกรอบ ทำให้ขนมมีกลิ่นหอมน่ากิน
16. ขนมปลากริม
ขนมปลากริม เป็นขนมที่ทำจากแป้งหลายชนิด ได้แก่ แป้งข้าวเหนียว, แป้งข้าวเจ้า, แป้งมัน, แป้งถั่วเขียว นำมาคลุกปั้นเป็นก้อน แล้วนวดแบ่งเป็นเส้น ส่วนน้ำราดใช้แป้งข้าวเจ้าผสมน้ำตาลปี๊บกับกะทิ
...
17. บัวลอย
บัวลอย เป็นอีกขนมที่ทำจากแป้งปั้นใส่น้ำกะทิ เกิดการสร้างสรรค์ผสมแป้งผสมอาหาร แล้วนำไปต้มกับน้ำกะทิ ที่ปรุงหวานอย่างพอดีด้วยน้ำตาลปี๊บและน้ำตาลทราย ใส่มะพร้าวอ่อนกับไข่ หรือไข่เค็มได้ตามความชอบ
18. ครองแครง
ครองแครง มีวิธีทำคล้ายกับบัวลอย แต่ผสมแป้งมัน แป้งข้าวเจ้า และแป้งท้าวยายม่อม ผสมนวดลงบนแม่พิมพ์ แป้งครองแครงจะมีรสชาติเหนียวเคี้ยวสนุก ต้มน้ำกะทิแยกเพื่อนำมาใช้เป็นน้ำราด
19. สลิ่ม
สลิ่ม ใช้แป้งถั่วเขียวหรือแป้งสลิ่ม ปั้นนวดบนที่กด ให้เป็นเส้นยาวๆ ลงในน้ำเย็น เพื่อให้เส้นไม่ขาด นำเส้นมาผึ่งพักไว้ แล้วเสิร์ฟพร้อมกับน้ำเชื่อมกะทิที่ใช้น้ำลอยดอกมะลิที่มีกลิ่นหอม ใส่น้ำแข็งรับประทานก็อร่อย
20. หม้อแกง
ขนมหม้อแกง เป็นอีกหนึ่งขนมที่ใช้กะทิเป็นส่วนประกอบ หรือเปลี่ยนจากกะทิเป็นนมข้นจืด ผสมกับไข่ไก่ น้ำตาลปี๊บ นวดให้เป็นเนื้อเดียวกัน เติมแป้งข้าวจ้าว แล้วใส่เผือกบด นวดให้เข้ากัน นำไปตั้งไฟ หลังจากนั้นเทลงแม่พิมพ์เข้าเตาอบ 25-30 นาที
21. สังขยามะพร้าวอ่อน
สังขยามะพร้าวอ่อน มีวิธีการทำง่ายๆ นำมะพร้าวอ่อนมาปอกเปลือก เทน้ำออก นำเนื้อมะพร้าวกับน้ำกะทิมาปั่นรวมกันกับไข่แดง แล้วนำมะพร้าวไปนึ่ง หยอดสังขยาแล้วนึ่งต่อ โรยหน้าด้วยฝอยทอง
22. ขนมฟักทอง
ขนมฟักทอง ทำจากเนื้อฟักทองต้มที่นำมาบด ผสมกับแป้งและเนื้อมะพร้าว เทใส่ถ้วยแล้วนำไปนึ่ง โรยหน้าด้วยมะพร้าวขูด เมื่อสุกแล้วเนื้อฟักทองจะหอม น่ารับประทาน
23. ขนมตาล
ขนมตาล ใช้ลูกตาลสุกมาแกะเอาเนื้อต้มกรองด้วยผ้าขาวบาง นำขึ้นมาแขวนทิ้งไว้ 1 คืนเพื่อให้เนื้อเข้มข้น หลังจากนั้นนำเนื้อลูกตาลมาผสมกับกะทิ แป้ง ผงฟู น้ำตาลทราย เกลือ หมักทิ้งไว้ และนำมาเทลงในถ้วยพร้อมนึ่ง โรยมะพร้าวขูดปิดท้าย พร้อมเสิร์ฟ
24. ขนมเผือกแกงบวด
เผือกบวด เป็นขนมไทยที่นิยมไม่แพ้ฟักทองบวด หรือกล้วยบวชชี นำเผือกมาปอกเปลือกแล้วล้างน้ำ หลังจากนั้นนำมาหั่นเป็นรูปทรงพอดีคำ ต้มน้ำกะทิ ใส่น้ำตาลทราย เกลือ ใบเตยเพื่อเพิ่มความหอม หลังจากน้ำกะทิเดือดก็เบาไฟ ใส่เผือกลงไปต้มต่อ หากน้ำกะทิเหือดก็เติมเพิ่มลงไปได้
25. ขนมมันม่วง
ขนมมันม่วง เป็นขนมไทยร่วมสมัย ที่เกิดจากการนำวัตถุดิบที่กำลังเป็นที่นิยมมาใช้กรรมวิธีทำแบบขนมไทย ทั้งการนำไปผสมแป้งนึ่ง โรยด้วยมะพร้าวขูด หรือนำมาปั้นเป็นก้อนแล้วปิ้งบนเตา หรือนำไปทำมันม่วงบวดด้วยสูตรเดียวกับฟักทองบวด เผือกบวด ก็อร่อยไม่แพ้กัน
26. ข้าวเหนียวมะม่วง
ข้าวเหนียวมะม่วง มักใช้มะม่วงน้ำดอกไม้สุก ปอกเปลือกหั่นพอดีคำ ราดบนข้าวเหนียวที่ผ่านการนึ่งและมูนด้วยน้ำกะทิ เมื่อเสิร์ฟราดด้วยน้ำกะทิ โรยด้วยถั่วเขียวเลาะเปลือกคั่ว อร่อยอย่าบอกใคร
27. วุ้นมะพร้าว
วุ้นมะพร้าว เป็นขนมไทยร่วมสมัยที่ใช้วุ้นมาผสมกับน้ำมะพร้าว ขูดเนื้อมะพร้าว และเทลงบนพิมพ์ หรือจะเทกลับใส่ลงในลูกมะพร้าวก็อร่อย มักเลือกใช้มะพร้าวอ่อนเพราะมีรสชาติหอมหวาน เป็นเมนูยอดนิยมในร้านอาหารไทยทั้งในและต่างประเทศ เพราะทำง่ายและอร่อย
28. วุ้นกะทิ
วุ้นกะทิ มีสูตรการทำคล้ายกับขนมชั้น แต่ไม่ใส่แป้ง ใช้ผงวุ้น น้ำกะทิ เกลือ น้ำตาลทราย นิยมใช้สีเขียวของใบเตย เพราะมีกลิ่นหอมใบเตย เทวุ้นที่ไม่ผสมกะทิพักไว้ และอีกชั้นเทด้วยวุ้นผสมกะทิ เพื่อสร้างสีสันให้กับเนื้อวุ้นให้ดูน่ารับประทาน
29. ตะโก้
ตะโก้ เป็นขนมที่ทำจากแป้งข้าวเจ้า แป้งถั่วเขียว ผสมกับแป้งมัน มักนิยมใช้แห้วหรือข้าวโพดทำไส้ รองไว้ชั้นใต้สุดของกระทงที่ทำมาจากใบเตย นำแป้งที่ผสมแล้วมาเทลงตัวกระทง โรยหน้าด้วยเผือกหั่นเต๋า
30. ขนมน้ำดอกไม้
ขนมน้ำดอกไม้ ทำมาจากแป้งข้าวเจ้า ผสมแป้งท้าวยายม่อม นำมาตีผสมกัน แล้วใส่สีผสมอาหารตามชอบ เมื่อเทขนมลงถ้วยนึ่งสุกแล้ว รอถ้วยเย็นจึงใช้ไม้แคะออกมาจากถ้วยพิมพ์ พร้อมเสิร์ฟขนมน้ำดอกไม้หน้าตาสวยๆ
สูตรขนมไทยโบราณและร่วมสมัยนี้สามารถนำไปต่อยอดสร้างงาน สร้างอาชีพได้ เป็นขนมมงคลสำหรับขึ้นบ้านใหม่ เลี้ยงพระ เลี้ยงแขก หรือทำขายให้กับร้านอาหาร และผู้สนใจ เพื่อสืบทอดภูมิปัญญาของคนรุ่นก่อนให้คงอยู่กับวัฒนธรรมไทยไปอีกนานๆ.