ลวดลายบนสร้อยทองมีชื่อเรียกที่เกิดจากช่างทำทองท้องถิ่น ผู้สร้างสรรค์ผลงานอันปราณีต เนื่องจากทองคำเป็นโลหะที่ต้องผ่านการรีดและขึ้นรูป ความยากง่ายของการออกแบบลายทองเรียกว่า “ค่ากำเหน็จ” อันเป็นตัวกำหนดราคาทองรูปพรรณ ลายทองเป็นตัวกำหนดความสวยงาม และความแข็งแรงของสร้อยทอง นับแต่อดีตถึงปัจจุบันมีลายทองที่นิยมดังนี้

12 ลายสร้อยทองต่างๆ ทั้งแบบโปร่ง และแบบตัน

ลายสร้อยทองมีให้เลือกแบบโปร่ง และแบบตัน ขึ้นอยู่กับลักษณะการสวมใส่ว่าต้องการใส่กับจี้แบบใด ลายทองบางแบบมีลูกเล่นบนผิวด้วยเทคนิคที่เรียกว่าจิกเพชร หรือพ่นทราย ทำให้ลายบนสร้อยทองโดดเด่น มารู้จักลายต่างๆ ดังนี้

1. ลายคตกิต

สร้อยทองลายคตกิตเป็นลายทองตันที่ได้รับความนิยมมาอย่างยาวนาน บางคนเรียกว่าลายโซ่โบราณ เพราะมีลักษณะเป็นโซ่ชิดกัน คล้องกันวงต่อวง ขนาดของแต่ละห่วงถูกทำให้โปร่งเพื่อโชว์เนื้อทอง เป็นลายทองที่มีความแข็งแรง คล้องจี้เล็กๆ ได้

2. ลายโซ่

...

สร้อยทองลายโซ่ มีทั้งแบบสร้อยข้อมือและสร้อยคอ ถือว่าเป็นลายทองตันที่มีความแข็งแรงสูง แต่ละห่วงโซ่ที่คล้องกันมีระยะห่างพอดีทำให้สายสร้อยไม่ติดขัดง่ายเวลาสวมใส่ ด้วยความแข็งแรงของลายโซ่จึงเป็นที่นิยมใส่กับจี้ หรือพระเครื่อง 

3. ลายสี่เสา

สร้อยทองลายสี่เสา มีทั้งแบบโปร่ง และแบบตัน ลักษณะเป็นโซ่ที่แต่ละเกลียวถูกตีให้มีมุม 4 ด้าน เมื่อคล้องกันเป็นสายสร้อยจะทำให้สร้อยทองดูหนาเหมือนเส้นเชือก ห้อยจี้ หรือตุ้งติ้ง ตกแต่งได้ทั้งสร้อยคอ และสร้อยข้อมือ 

4. ลายเปียถัก

สร้อยทองลายเปียถัก มีลักษณะเป็นเกลียวที่คล้องกันทำให้สายสร้อยเรียบกลม เมื่อสวมใส่ทำให้ดูเส้นหนา มีน้ำหนัก ถือเป็นสร้อยทองที่มีความแข็งแรงสูงอีกลายหนึ่งที่นิยมทำขึ้นทั้งแบบโปร่ง และแบบตัน

5. ลายผ่าหวาย

สร้อยทองหลายผ่าหวาย มีทั้งแบบโปร่ง และแบบตัน คล้ายกับสร้อยทองแบบโซ่ แต่ห่วงคล้องกันแบบหลวมๆ ทำให้เห็นเนื้อผิวของห่วงได้ทั้งด้านนอกและด้านใน และห่วงก็ไม่ขัดกันง่าย ลายผ่าหวายจึงเป็นที่นิยมของผู้สวมใส่ที่ต้องการสวมติดตัวไว้ตลอด เพราะมีความแข็งแรง บุบยาก

6. ลายเบนซ์

สร้อยทองลายเบนซ์เป็นลายทองโปร่งที่นิยมสำหรับผู้หญิง และผู้ชาย เพราะมีความสวยงาม ดูสมัยใหม่ มองจากด้านหนึ่งเป็นลายสี่เสา และอีกด้านเป็นลายโซ่ ลายเบนซ์เป็นลายทองที่มีความแข็งแรงสูง เหมาะสำหรับผู้ที่มองหาลายทองที่ใส่ติดตัวได้ในเวลานอน

7. ลายซีตรอง 

สร้อยทองลายซีตรองเป็นลายทองที่มีทั้งแบบตัน และแบบโปร่ง ลายทองซีตรองถือเป็นลายสมัยใหม่ ดูความสวยงามจากห่วงถักเชื่อมต่อกัน มองเห็นเป็นสองลาย ด้านหนึ่งเหมือนลายเบนซ์ อีกด้านหนึ่งเหมือนลายสีเสาต้นเล็ก ยิ่งมีน้ำหนักทองมาก ยิ่งโชว์ลายทองได้สวย นิยมคล้องกับจี้ หรือตุ้งติ้ง

8. ลายไข่มังกร

สร้อยทองลายไข่มังกรเป็นลายทองโปร่ง บางครั้งเรียกว่า ลายตาไก่ตัดลาย มีลักษณะเป็นปล้อง แต่ละปล้องผ่านการแต่งลายบนผิว เหมาะสำหรับทองน้ำหนัก 1 บาทขึ้นไป

9. ลายเกล็ดมังกร

สร้อยทองลายเกล็ดมังกร เป็นลายทองโปร่งอีกลายที่ถักสายขึ้นรูปเป็นเกลียว ผิวห่วงใช้เทคนิคพิเศษเพิ่มลาย พ่นทราย หรือจิกเพชรให้ทองมีความเล่นแสง นิยมแต่งคู่กับจี้หัวมังกรให้ดูเป็นมงคลตามชื่อลาย

10. ลายไข่ปลา 

สร้อยทองลายไข่ปลาเป็นเส้นที่เว้นช่วงระหว่างห่วงโซ่ และไข่ปลาทรงกลม ลายทองไข่ปลามีทั้งแบบโปร่ง และแบบตัน บางร้านใช้วิธีพ่นทรายให้ผิวทองดูสว่าง เมื่อเรียงต่อกันแล้วดูเล่นแสงวาว จึงเป็นอีกลายสร้อยทองที่ผู้หญิงนิยม

11. ลายกระดูกงู

สร้อยทองลายกระดูกงูมีทั้งแบบโปร่ง และแบบตัน ลักษณะเป็นเส้นหนา เป็นเกลียวที่ซับซ้อน เมื่อบิดแล้วจะมีลักษณะเหมือนงู เมื่อเลือกน้ำหนักทอง 1-2 บาทจะมีความแข็งแรงสูงขึ้น สวมใส่กับจี้พระเลี่ยมได้ทน จึงเป็นลายสร้อยทองนิยมสำหรับผู้ชาย

12. ลายพิกุล

สร้อยทองลายพิกุล เป็นลายสร้อยทองผู้หญิงที่เกิดจากการสร้างสรรค์ผลงานจากช่างทองฝีมือปราณีต ประดิษฐ์ตกแต่งผิวสร้อยทองให้มีลักษณะเป็นกลีบ และเกสรของดอกพิกุล มีทั้งแบบโปร่ง และแบบตัน ลายทองดอกพิกุลจึงเหมาะสำหรับเป็นเครื่องประดับคู่กับชุดไทย

การเลือกซื้อสร้อยทองเป็นเครื่องประดับ ควรพิจารณาเลือกลายทองที่มีความแข็งแรงต่อการสวมใส่ ยกตัวอย่างเช่น ผู้ที่ต้องการสวมสร้อยทองติดตัว หรือห้อยพระเครื่อง ก็ควรเลือกลายทองที่ถักแน่น หรือหากชอบลายทองเส้นเล็กๆ ก็ควรเลือกแบบตันเพื่อเพิ่มความแข็งแรงขณะสวมใส่. 

...

อ่านบทความที่เกี่ยวข้อง