นอกจากรูปทรงองค์เอวที่แตกต่างเล็กน้อยจากพิมพ์หน้าแก่ และพิมพ์หน้าหนุ่ม พระผงสุพรรณเนื้อดำ องค์ในคอลัมน์ที่วงการเรียกขานตรงกัน “พิมพ์หน้ากลาง” มีจุดที่เรียก “ตำหนิ” ตรงกัน เป็นเม็ดกลม สองเม็ด ในพื้นผนังนอกองค์พระ ห่างหัวไหล่ขวาเล็กน้อย
ตำหนินี้ หากขอบตัดชิด ก็หายไป ต้องอาศัยภาพรวมๆอื่น ดูประกอบ
ภาพรวมๆที่ว่าคือ ในพื้นผนัง ทั้งนอกและในองค์พระ ซึ่งมักมีราบเรียบเกลี้ยงเกลาเหมือนหน้ากระดาน แต่มักมีตุ่มติ่ง หรือเส้นเล็กๆ ประปราย แต่ละองค์มีขึ้นตามธรรมชาติแบบทางใครทางมัน
ถ้าเจอองค์ที่พื้นผนังราบและเรียบ ไปเลย ก็ไม่ถือว่าเสียหาย ก็ต้องอาศัยผิวฝ้า รารัก กระทั่งนวลดินกรุเป็นตัวช่วย
หรือจะดูจุดต่างจากพิมพ์หน้าแก่หรือพิมพ์หน้าหนุ่ม ตรงปลายพระหัตถ์ซ้ายที่ยื่นยาว เข้าใกล้โคนพระกรขวา ซึ่งถือเป็นจุดสำคัญเน้นความเป็นพิมพ์หน้ากลางก็ได้
แต่ปลายนิ้วยาวกว่า...ที่ว่า ก็ใช่ว่าจะปรากฏทุกองค์ บางองค์ปลายนิ้วที่เรียวยาวนั้นหาย...ก็ต้องอาศัยดูความยาวของพระกรรณ โดยปกติผงสุพรรณพิมพ์หน้ากลาง ปลายพระกรรณขวาจะสั้นกว่าปลายพระกรรณซ้าย
ใช้คำว่า “ปกติ” ก็คือส่วนใหญ่ ผงสุพรรณหน้ากลางบางองค์ ปลายพระกรรณสองข้างเท่ากันก็มี
คนรักพระผงสุพรรณ ที่ใช้ตำหนิเป็นตัวช่วย อย่างพิมพ์หน้าแก่ที่มีตำหนิมากมายหลายแห่ง ดูพิมพ์หน้ากลาง จึงแทบจะหวังดูจากตำหนิแทบไม่ได้
หากแม่นเนื้อ คุ้นเคยธรรมชาติ รู้ว่าพระผงสุพรรณเนื้อดำ...นั้น เป็นพระที่ไกลไฟ หรือแทบไม่ถูกไฟเผาเอาเสียเลย ก็ต้องหาข้อพิจารณาจากมโนว่า เนื้อดำ เป็นพระเนื้อดิบ
แต่พระเนื้อดิบอายุกว่า 600 ปี ก็ใช่ว่าจะเปื่อยยุ่ยง่าย กระบวนการเกาะตัวของเนื้อดิน ยังพอเห็นความหนึบแน่น และมีความแข็งพอควร
...
คนศิระ เจ้าของสำนักพิมพ์ พิมพ์หนังสือพระเครื่องเมืองสุพรรณ ถือเป็นคนรุ่นเก่าที่แขวนพระผงสุพรรณเนื้อดำเลี่ยมทองติดคอแบบไม่ถนอมเนื้อพระมานับสิบปี บอกกับผมหลายสิบปีเต็มทีว่า เอาทองเลี่ยมออกเนื้อพระยุ่ย
ความจริงของผงสุพรรณเนื้อดำ เป็นเช่นนี้ ใครที่มี ควรรู้และระวังถนอมรักษา
อย่าเผลอใช้สมบุกสมบันเกินไป กว่าจะรู้ว่าพระเนื้อเปื่อยยุ่ยไปแล้ว เสียใจแค่ไหนก็สายเกิน
อ่านข้อพิจารณาผงสุพรรณหน้ากลาง มาถึงตอนนี้ อย่าเพิ่งถอดใจ ข้อชี้ขาดพระผงสุพรรณแท้ ยังมีให้ดูอยู่ที่ด้านหลัง
อย่างผงสุพรรณหน้ากลางองค์นี้ ริ้วลายมือพอเห็นจางๆ แต่ยังเห็นเนินเรียบ กลางลายมือมัดหวาย ที่หลังผงสุพรรณแท้ทั่วไปมี
เนื้อเกินจากริมขอบทุกด้าน ลาดเอียงเข้าหาเนินเรียบตรงกลาง มุมหลังซ้ายมีรอยจะงอยมือจับให้เห็น นี่ก็ธรรมชาติของหลังพระผงสุพรรณแท้อีกประการ
พิจารณาภาพรวม ทั้งด้านหน้าด้านหลัง นี่คือพระผงสุพรรณพิมพ์หน้ากลาง สภาพที่ยังพอสวย
พระพักตร์ปรากฏพระเนตร พระนาสิก พระโอษฐ์ ชัด เส้นลายพิมพ์อื่นๆ กลมกลืน ทั้งเนื้อหา แม้ว่าเป็นเนื้อดำ แต่ก็ยังเห็นความเก่าตามธรรมชาติ ไม่มีจุดขัดตา เป็นพระแท้ ดูง่ายถือเป็นองค์ครูได้อีกองค์.
พลายชุมพล