"ขวดพลาสติกรีไซเคิล" บรรจุภัณฑ์เพื่อความยั่งยืน ฟื้นคืนชีพให้ "พลาสติก"

• ทำความรู้จัก "ขวดพลาสติกรีไซเคิล" บรรจุภัณฑ์ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม เพราะได้ผ่านกระบวนการแปรรูป เพื่อนำกลับมาใช้ใหม่
• เช็กประโยชน์ของการใช้ ขวดพลาสติกรีไซเคิล 100% ดีอย่างไร และปลอดภัยเหมาะสำหรับใส่เครื่องดื่มได้จริงหรือไม่
• ปัจจุบันความนิยมของการใช้บรรจุภัณฑ์ "ขวดพลาสติกรีไซเคิล" ได้รับความสนใจอย่างต่อเนื่อง เพื่อสร้างโลกที่ยั่งยืน

เคยสังเกตไหมว่า ขวดบรรจุภัณฑ์ของเครื่องดื่มในปัจจุบันนี้ นอกจากจะมีสัญลักษณ์ของพลาสติกชนิด PET ที่มีลักษณะเป็นสีใส เพื่อบรรจุเครื่องดื่มแล้ว เราก็จะเริ่มเห็นสัญลักษณ์ของ "rPET" หรือ การระบุว่าเป็น "ขวดพลาสติกรีไซเคิล" ที่ได้ผ่านกระบวนการแปรรูป เพื่อนำกลับมาเป็นบรรจุใหม่อีกครั้ง

ซึ่งเป็นเทรนด์บรรจุภัณฑ์แห่งความยั่งยืน ที่กำลังได้รับความนิยม เนื่องจากผู้ผลิตทั่วโลกต่างให้ความสำคัญกับการจัดการปัญหาพลาสติก ที่สร้างผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมอย่างมากในปัจจุบัน จึงมุ่งหน้าที่จะเปลี่ยนแปลงบรรจุภัณฑ์ต่างๆ ให้มาเป็นขวดพลาสติกรีไซเคิล

และแน่นอนว่า หลายคนคงจะมีความสงสัยตามมาว่า การใช้บรรจุภัณฑ์ขวดพลาสติกแบบรีไซเคิล หรือ rPET นั้น จะมีความสะอาด และปลอดภัยเหมือนขวดพลาสติกที่ทำขึ้นใหม่หรือไม่ จะสามารถช่วยโลกได้อย่างไร วันนี้เราจะพาทุกคนไปหาคำตอบพร้อมๆ กัน

ขวดพลาสติกรีไซเคิล คืออะไร

ขวดพลาสติกรีไซเคิล หรือที่เรารู้จักกันในชื่อ "ขวด rPET" เป็นขวดที่ผลิตจากวัสดุพลาสติกที่ได้ใช้งานแล้ว มาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ใหม่ โดยผ่านกระบวนการรีไซเคิล ซึ่งจะช่วยลดปริมาณขยะพลาสติก ที่กำลังเป็นปัญหาในปัจจุบัน และช่วยอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติได้ 

โดยพลาสติกที่นำมารีไซเคิลนี้ จะต้องเป็นพลาสติกชนิดที่ 1 ประเภทโพลีเอทิลีน เทเรฟทาเลต หรือ PET พลาสติกที่มีความเหนียวสูง ใสแวววาวเป็นพิเศษ ปลอดภัย แข็งเรง ไม่แตกง่าย ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นขวดพลาสติกใสๆ ที่มองทะลุได้ เช่น ขวดน้ำเปล่า ขวดน้ำอัดลม ขวดน้ำมันพืช และขวดเครื่องปรุงอาหาร โดยจะมีสัญลักษณ์กำกับไว้ที่บรรจุภัณฑ์นั้นๆ คือ เบอร์ 1 หรือ PET

โดยคำว่า ขวดพลาสติกรีไซเคิล 100% หรือ rPET 100% ก็หมายถึง ขวดพลาสติก ที่ผลิตจากพลาสติกรีไซเคิล 100% นั่นเอง ซึ่งในปัจจุบันนี้ ความนิยมของขวดพลาสติกรีไซเคิล ได้เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา จากความกังวลที่เพิ่มมากขึ้น เกี่ยวกับผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม ของขยะพลาสติก และความต้องการทางเลือกที่ยั่งยืน

ดังจะเห็นได้จากบริษัทผู้ผลิตเครื่องดื่มในไทยหลายเจ้า เริ่มหันมาเปลี่ยนแปลงบรรจุภัณฑ์เป็น ขวดพลาสติกรีไซเคิล 100% มากยิ่งขึ้นนั่นเอง

ประโยชน์ของการใช้ ขวดพลาสติกรีไซเคิล 100%

อย่างที่กล่าวไปข้างต้นว่า การเปลี่ยนมาใช้ขวดพลาสติกรีไซเคิล สามารถสร้างความยั่งยืนให้กับโลกได้ เพราะมีประโยชน์ในด้านต่างๆ ดังต่อไปนี้

1. ประโยชน์ด้านสิ่งแวดล้อม การรีไซเคิลขวดพลาสติก ช่วยลดความจำเป็นในการผลิตพลาสติกใหม่ จึงมีส่วนช่วยอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ และลดการใช้พลังงานได้ เพราะใช้พลังงานน้อยกว่าการผลิตขวดพลาสติกใหม่
2. ลดการปล่อยของเสีย และผลกระทบต่อธรรมชาติ ด้วยการรีไซเคิลขวดพลาสติก ทำให้เราสามารถเปลี่ยนเส้นทางขยะ จากการฝังกลบ หรือการทิ้งลงสู่แม่น้ำและมหาสมุทรได้ จึงเป็นการช่วยลดมลพิษ และผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
3. ลดรอยเท้าคาร์บอน กระบวนการรีไซเคิลนั้น ปล่อยก๊าซเรือนกระจกน้อยลง เมื่อเทียบกับการผลิตขวดพลาสติกใหม่ ซึ่งช่วยลดรอยเท้าคาร์บอนที่เกิดในกระบวนการผลิตได้
4. ส่งเสริมเศรษฐกิจหมุนเวียน การใช้ขวดพลาสติกรีไซเคิล ถือเป็นการส่งเสริมเศรษฐกิจหมุนเวียน จากการนำขยะพลาสติกที่ไม่ใช้แล้ว นำมารีไซเคิลเป็นผลิตภัณฑ์ใหม่ หมุนเวียนเป็นวงจร
5. สร้างความตระหนักรู้ของผู้บริโภค การเลือกผลิตภัณฑ์ที่บรรจุในขวดพลาสติกรีไซเคิล 100% ถือเป็นการกระตุ้นให้ธุรกิจต่างๆ หันมาใช้แนวทางปฏิบัติด้านบรรจุภัณฑ์ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมมากขึ้น

ข้อจำกัดที่ต้องคำนึงของการผลิต "ขวดพลาสติกรีไซเคิล"

อย่างไรก็ตาม แม้การใช้ขวดพลาสติกรีไซเคิล จะมีประโยชน์หลายประการ แต่ก็มีปัจจัยที่ต้องพิจารณาเพิ่มเติม ดังนี้

• ความเสี่ยงจากการปนเปื้อน หากพลาสติกที่จะนำมารีไซเคิล ไม่ได้รับการคัดแยก และแปรรูปอย่างเหมาะสม ขวดพลาสติกรีไซเคิลนั้นๆ ก็อาจมีสิ่งเจือปน หรือสารปนเปื้อน ที่ส่งผลต่อความปลอดภัยและการใช้งานของผู้บริโภคได้
• การใช้งานที่จำกัด อุตสาหกรรมบางประเภท เช่น อาหารและเครื่องดื่ม มีกฎระเบียบที่เข้มงวดเกี่ยวกับการใช้พลาสติกรีไซเคิล ดังนั้นจะต้องพิจารณา และศึกษาข้อมูลดีๆ เพื่อสร้างบรรจุภัณฑ์ ที่มีความปลอดภัย และถูกต้องตามมาตรฐาน
• โครงสร้างพื้นฐานในการเก็บรวบรวม และการรีไซเคิล โครงสร้างพื้นฐานในการรวบรวมข้อมูล และกระบวนการรีไซเคิลที่เพียงพอ เป็นสิ่งจำเป็นสำหรับการรีไซเคิลขวดพลาสติกอย่างมีประสิทธิภาพ ในบางพื้นที่ การขาดโครงสร้างพื้นฐานดังกล่าว สามารถขัดขวางการนำแนวทางปฏิบัติในการรีไซเคิลมาใช้อย่างกว้างขวาง

ดังนั้นสิ่งสำคัญที่สุด คือต้องเลือกบริษัทผลิตขวดพลาสติกรีไซเคิลที่มีมาตรฐาน และได้รับการรับรองความปลอดภัยในระดับสากลจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง อาทิ องค์การอาหารและยาสหรัฐฯ (United States Food and Drug Administration: USFDA) หรือหน่วยงานตรวจสอบความปลอดภัย ด้านอาหารแห่งสหภาพยุโรป (European Food Safety Authority : EFSA) และ สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.)

อย่างไรก็ตาม สิ่งสำคัญที่ควรทราบคือ ในปัจจุบันนี้ประเทศไทยของเรา ก็มีการพัฒนาความก้าวหน้าในเทคโนโลยี และกระบวนการรีไซเคิลอย่างต่อเนื่อง เพื่อจัดการกับความท้าทายจากการผลิตขวดพลาสติกรีไซเคิล 

ซึ่งในหลายปีที่ผ่านมา สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) สมาคมอุตสาหกรรมเครื่องดื่มไทย สถาบันพลาสติก กลุ่มบริษัทผู้รีไซเคิล ตลอดจนคณะผู้วิจัยจากสถาบันการศึกษา ก็ได้ทำงานร่วมกันจนเกิดการปลดล็อกกฎระเบียบของกระทรวงสาธารณสุข ในเดือนมิถุนายน 2565 เพื่ออนุญาตให้ใช้ขวดพลาสติก rPET เป็นบรรจุภัณฑ์สำหรับอาหารและเครื่องดื่มได้

นับว่าเป็นอีกก้าวสำคัญที่กฎระเบียบด้านอาหารของประเทศไทย ที่มีความเป็นสากล ตอบรับกับเทรนด์ความยั่งยืนของโลกมากขึ้นไปอีกขั้น.