ประวัติ "วันสิ่งแวดล้อมโลก" 5 มิถุนายน มีที่มาจากอะไร ทำไมกลายเป็นจุดเริ่มต้นของการร่วมมือระหว่างชาติทั่วโลก ปีนี้ UNEP กำหนดรณรงค์ภายใต้หัวข้อ "รักษ์โลก ลดพลาสติก" เพื่อให้ทุกคนร่วมเป็นส่วนหนึ่งในการดูแลสิ่งแวดล้อม
วันสิ่งแวดล้อมโลก 2566 หรือ World Environment Day ก่อตั้งขึ้นเพื่อให้ทุกคนเกิดความตื่นตัวในด้านวิกฤตการณ์สิ่งแวดล้อมที่เกิดขึ้นในทั่วโลก ซึ่งเป็นวันที่ได้รับการประกาศจาก องค์การสหประชาชาติ ตรงกับวันที่ 5 มิถุนายน ของทุกปี เนื่องจากโลกเกิดวิกฤตการณ์ด้านสิ่งแวดล้อมอย่างรุนแรง ส่งผลกระทบต่อทรัพยากรธรรมชาติและมนุษย์ที่ต้องดำรงชีวิตในสภาพสิ่งแวดล้อมที่ขาดสมดุล เพื่อให้เกิดความร่วมมือและรู้ทันเหตุการณ์ และร่วมกันหาแนวทางป้องกันและลงมือแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน
ประวัติ "วันสิ่งแวดล้อมโลก"
วันที่ 5 มิถุนายนของทุกปี ถือเป็น "วันสิ่งแวดล้อมโลก" ที่ได้รับการรับรองจากองค์การสหประชาชาติ หลังมีการจัดประชุมใหญ่ระดับโลก ณ กรุงสตอกโฮล์ม ประเทศสวีเดน เมื่อวันที่ 5-16 มิถุนายน พ.ศ. 2515 โดยการประชุมในครั้งนั้น มีการจัดทำร่างข้อเสนอปฏิญญาว่าด้วยสิ่งแวดล้อมของมนุษย์ และแผนดำเนินการต่างๆ โดยมีผู้เข้าร่วมประชุมมากกว่า 1,300 คนทั่วโลก จาก 113 ประเทศ ทั้งจากหน่วยงานรัฐ องค์กรเอกชน ตัวแทนเยาวชน ตัวแทนนักศึกษา และสื่อมวลชนจากทั่วโลก
ผลจากการประชุมครั้งนั้น ได้มีข้อตกลงร่วมกันหลายอย่าง เช่น การจัดตั้งโครงการสิ่งแวดล้อมแห่งสหประชาชาติ (UNEP : United Nations Environment Programme) ที่มีสำนักงานใหญ่อยู่ที่กรุงไนโรบี ประเทศเคนยา และรัฐบาลประเทศต่างๆ ก็ได้รับข้อตกลงจากการประชุมคราวนั้นไปจัดตั้งหน่วยงานด้านสิ่งแวดล้อมขึ้นในประเทศของตน กลายเป็นจุดเริ่มต้นของการร่วมมือระหว่างชาติทั่วโลก จึงมีการกำหนดให้วันแรกของการประชุม ซึ่งก็คือวันที่ 5 มิถุนายน เป็น "วันสิ่งแวดล้อมโลก"
สำหรับโครงการสิ่งแวดล้อมแห่งสหประชาชาติ (UN Environment Programme: UNEP) มีหน้าที่ติดตาม และประเมินผลการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญทางด้านสิ่งแวดล้อม รวมทั้งกระตุ้นให้มีการเปลี่ยนแปลงไปสู่ทางที่ดี และเพื่อให้เป้าหมายบรรลุผลจึงได้กำหนดวิธีการไว้ดังนี้
- สร้างความตื่นตัวในการเรียนรู้เรื่องสิ่งแวดล้อม และให้การศึกษากับประชาชนและนักศึกษาทั่วไป
- ให้การสนับสนุนทางวิชาการ และเผยแพร่เรื่องราวเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม เพื่อกระตุ้นให้มีการเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดี
- เสริมสร้างให้สถาบันและคนในสถาบันตระหนักถึงปัญหาสิ่งแวดล้อม
ความสําคัญของวันสิ่งแวดล้อมโลก
เนื่องจากปัญหาสิ่งแวดล้อม, ภาวะโลกร้อน และสภาพภูมิอากาศเปลี่ยนแปลง ล้วนส่งผลกระทบอย่างมากต่อมนุษย์ ซึ่งส่วนใหญ่เกิดจากการที่มนุษย์เป็นผู้ทำลายสิ่งแวดล้อม จึงทำให้มี "วันสิ่งแลดล้อมโลก" ขึ้นเพื่อให้เกิดความตระหนักและตื่นตัวด้านสิ่งแวดล้อม รวมถึงมีการวางเป้าหมายด้านการอนุรักษ์ต่างๆ เพื่อให้ประชาคมโลกบรรลุเป้าหมายด้านสิ่งแวดล้อม พร้อมส่งเสริมการพัฒนาเทคโนโลยีที่สามารถช่วยปกป้องและฟื้นฟูสภาพแวดล้อมด้วย
กิจกรรมวันสิ่งแวดล้อม 2566
ในวันสิ่งแวดล้อมโลก ทุกปีมักจะจัดงานรณรงค์และจัดนิทรรศการให้ความรู้เกี่ยวกับสภาพแวดล้อม รวมถึงปัญหาของสภาพอากาศที่กำลังเกิดขึ้นในปัจจุบัน พร้อมปลูกจิตสำนึกให้ทุกคนหันมารักษาสิ่งแวดล้อม เห็นคุณค่าของการดูแลสิ่งแวดล้อม เพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในชีวิตประจำวันให้มีความเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมมากขึ้น เช่น กิจกรรมปลูกต้นไม้ ประหยัดการใช้พลังงาน แยกขยะ รีไซเคิล และนำกลับมาใช้ใหม่ ลดการใช้พลาสติก เช่น พกถุงพาแทนการใช้ถุงพลาสติก ใช้แก้วน้ำหรือขวดน้ำที่สามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้แทนแก้วหรือขวดพลาสติกที่ใช้ได้ครั้งเดียว เป็นต้น
ขณะที่ กรุงเทพมหานคร โดยสำนักสิ่งแวดล้อม ร่วมกับภาคีเครือข่ายสิ่งแวดล้อมทั้งภาครัฐ เอกชน สำนักงานเขต และชุมชนในพื้นที่กรุงเทพฯ จัดกิจกรรมเนื่องในวันสิ่งแวดล้อมโลกประจำปี 2566 "Do it yourself สร้างโลกสวยด้วยมือเรา" เพื่อจุดประกายและปลุกกระแสให้ประชาชนได้ตระหนักและเข้าใจถึงปัญหาที่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม โดยเฉพาะปัญหาจากพลาสติก ที่ไม่สามารถย่อยสลายได้ รวมถึงเป็นการสร้างการมีส่วนร่วมระหว่างภาครัฐ ภาคเอกชน และประชาชนในการดูแลรักษาสิ่งแวดล้อมเพื่อให้เกิดความยั่งยืน
วันสิ่งแวดล้อมโลก 2566
ปีนี้ "วันสิ่งแวดล้อมโลก 2023" UNEP กำหนดรณรงค์ภายใต้หัวข้อ #BeatPlasticPollution "รักษ์โลก ลดพลาสติก" เพื่อให้ทุกคนร่วมเป็นส่วนหนึ่งในการดูแลสิ่งแวดล้อม พร้อมสร้างความตระหนักภัยจากขยะพลาสติก ชวนหิ้วถุงผ้า พกขวดน้ำติดตัว ลดใช้พลาสติกครั้งเดียวทิ้ง เพื่อลดภาวะมลพิษที่มาจากพลาสติก และยังกระตุ้นให้ผู้คนหันมาลงมือปกป้องและฟื้นฟูสิ่งแวดล้อมอีกด้วย.
