ประกาศศึก "ภาวะโลกร้อน" ส่องนโยบายสิ่งแวดล้อม "พรรคก้าวไกล"

• "พิธา ลิ้มเจริญรัตน์" หัวหน้าพรรคก้าวไกล แถลงว่า ปัญหาโลกร้อนเป็นเรื่องใกล้ตัวของทุกคนมากกว่าที่คิด เป็นภัยความมั่นคงของยุคปัจจุบัน และว่านี่คือศัตรูตัวจริงของรัฐบาล
• ส่องนโยบายสิ่งแวดล้อมที่น่าสนใจของ "พรรคก้าวไกล" และการจัดการปัญหาฝุ่นละออง PM 2.5

หลังจากที่ผลของการเลือกตั้ง 2566 "พรรคก้าวไกล" ได้รับฉันทามติจากประชาชน ให้เป็นพรรคอันดับ 1 ในการจัดตั้งรัฐบาล ซึ่งในการหาเสียงนั้น พรรคก้าวไกล มีนโยบายหลายด้านด้วยกัน แต่หนึ่งในนโยบายที่ไม่อยากให้มองข้ามคือ "นโยบายสิ่งแวดล้อม" ที่กำลังเป็นเทรนด์โลกอยู่ในขณะนี้

เราจะพาไปดูว่า "นโยบายสิ่งแวดล้อม" ของ "พรรคก้าวไกล" มีอะไรที่น่าสนใจบ้าง

"โลกร้อน" ศัตรูตัวจริงของรัฐบาล

นายพิธา ลิ้มเจริญรัตน์ หัวหน้าพรรคก้าวไกล ได้แถลงเปิดนโยบาย "สิ่งแวดล้อมไทยก้าวหน้า" หนึ่งใน 9 ชุดนโยบาย ว่า ปัญหาโลกร้อนเป็นเรื่องใกล้ตัวของทุกคนมากกว่าที่คิด และส่งผลกระทบโดยตรงต่อชีวิตประชาชน เช่น ปัญหาน้ำท่วมที่รุนแรงและถี่ขึ้น เป็นภัยความมั่นคงของยุคปัจจุบัน นี่คือศัตรูตัวจริงของรัฐบาล ไม่ใช่ความมั่นคงทางทหารแบบเดิมอีกต่อไป

ดังนั้น พรรคก้าวไกล ต้องการประกาศศึกกับภาวะโลกร้อน โดยมีนโยบายที่ชัดเจนทั้งในเชิง "รับ" เพื่อรับมือผลกระทบที่เกิดขึ้นแล้วและมีแนวโน้มจะรุนแรงมากขึ้นจากสภาพอากาศที่แปรปรวน และในเชิง "รุก" ที่รุกไปที่ต้นตอของปัญหา เพื่อลดก๊าซเรือนกระจกให้ได้จริง ควบคู่กับสร้างการเติบโตทางเศรษฐกิจที่สอดคล้องกับการรักษาสิ่งแวดล้อม

นโยบาย "สิ่งแวดล้อมไทยก้าวหน้า"

สำหรับชุดนโยบาย “สิ่งแวดล้อมไทยก้าวหน้า” ของพรรคก้าวไกล ต้องการเอาจริงกับปัญหาโลกร้อน ผ่านนโยบายเชิงรุกและเชิงรับ ต่อไปนี้

A. เชิงรุก: เร่งลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกสุทธิเป็นศูนย์ (Net Zero) ภายในปี 2050 (พ.ศ.2593)

ด้านการผลิตไฟฟ้า = เปิดตลาดเสรี ส่งเสริมไฟฟ้าสะอาดพลังงาน:

1. “หลังคาสร้างรายได้” เปิดเสรีโซลาร์เซลล์ครัวเรือน
2. “ปลดล็อกระเบียบ” สร้างตลาดซื้อ-ขายไฟฟ้าเสรีของประชาชน
3. “ประกันราคา” ไฟฟ้าพลังงานสะอาด สำหรับครัวเรือน
4. “ปลดระวางโรงไฟฟ้าถ่านหินทั้งหมด” ภายใน 2035 (พ.ศ.2578)

ด้านการเกษตร = ป้องกันการเผา เปลี่ยนก๊าซเรือนกระจกเป็นรายได้:

5. กำจัดการเผาภายใน 3 ปี งบปรับตัวตำบลละ 3 ล้านบาท 1,000 ตำบล
6. เปลี่ยนการเผาเป็นเงินในกระเป๋าเกษตรกร งบอุดหนุนปลูกข้าว “เปียกสลับแห้ง” แทนการเผา สร้างอุตสาหกรรมแปรรูปฟางข้าว-ซังข้าวโพดแทนการเผา
7. หนึ่งฟาร์มปศุสัตว์ หนึ่งบ่อหมักก๊าซชีวภาพ (เป็นอย่างน้อย) เปลี่ยนมีเทนเหลือทิ้งให้เป็นพลังงาน

ด้านอุตสาหกรรม = จำกัดการปล่อยมลพิษอุตสาหกรรม:

8. กำหนดเพดานและเปิดตลาด (Cap & Trade) การปล่อยก๊าซเรือนกระจกรายอุตสาหกรรม เปิดตลาดค้าขายแลกเปลี่ยนโควตา
9. PRTR - กฎหมายเปิดข้อมูล บังคับให้ทุกโรงงานเปิดข้อมูลสารพิษอันตรายและการปล่อยก๊าซเรือนกระจก

ด้านการขนส่ง = ปรับปรุงการขนส่งให้สะอาดที่สุด:

10. รถเมล์ไฟฟ้าทุกจังหวัด ภายใน 7 ปี
11. “วันขนส่งฟรี” รณรงค์ลดใช้รถยนต์ส่วนตัว
12. เปลี่ยนรถไฟดีเซลเก่าเป็นไฟฟ้า
13. ตรวจสภาพรถยนต์ฟรี! ปีละครั้ง
14. ควบคุมปริมาณรถบรรทุกในเขตเมือง

ด้านขยะอาหาร = Zero Food Waste กำจัดขยะอาหารเหลือทิ้ง:

16. เพิ่มค่าขยะอาหารในห้างใหญ่ บังคับแยกขยะ-เก็บข้อมูล-ทำบัญชีขยะอาหาร
17. อาหารเหลือทิ้งแลกสินค้าเกษตรอินทรีย์ ส่งเสริมให้ชุมชนทำปุ๋ยจากอาหารเหลือทิ้ง เพื่อเป็นคูปองซื้อสินค้าเกษตรอินทรีย์ ขยะเหลือทิ้ง 1 กิโล แลกได้ 1 บาท

ด้านพื้นที่สีเขียว = ป่าแลกเงิน เพิ่มพื้นที่สีเขียว:

18. ต้นไม้ปลดหนี้ รัฐจ่ายหนี้ค้างให้เกษตรกร ในฐานะค่าเช่า แลกกับใช้ที่ดินของเกษตรกรปลูกไม้ยืนต้น
19. ต้นไม้บำนาญ คนปลูกได้รับรายได้เป็นรายเดือน 1,200 บาท/ไร่/เดือน เป็นเวลา 20 ปี
20. ต้นไม้ทุนรัฐบาล อุดหนุนงบเกษตรกรปลูกป่า 4,000 บาท/ไร่ ในช่วงเวลา 3 ปี
21. ต้นไม้ชุมชน อุดหนุนปลูกป่าชุมชน 4,000 บาท/ไร่/ปี จำนวน 1,000 ชุมชน
22. เพิ่มพื้นที่สีเขียวในเมือง ด้วยการเพิ่มงบท้องถิ่น ผ่านนโยบายทุกจังหวัดไทยก้าวหน้า

B. เชิงรับ: ช่วยประชาชนรับมือกับการเปลี่ยนแปลงทางสภาพภูมิอากาศที่เกิดขึ้นแล้ว

23. กองทุนปรับตัวรับมือภัยพิบัติ-น้ำท่วม
24. เตือนภัยทั่วถึง ครอบคลุมทุกท้องถิ่น
25. ท้องถิ่นประกาศเขตพื้นที่ภัยพิบัติได้
26. ทบทวนแผนการบริหารจัดการน้ำทั้งหมดรายลุ่มน้ำ
27. ศูนย์พักพิง-อพยพมีมาตรฐาน ท้องถิ่นมีอำนาจและงบประมาณ
28. ชดเชยเป็นธรรมและทันควัน
29. ประกันภัยพืชผล ฟรี ในทุกพื้นที่รับน้ำ

นอกเหนือจากนโยบายด้านโลกร้อนแล้ว พรรคก้าวไกล ยังมีนโยบายสิ่งแวดล้อมในมิติอื่นๆ ที่จะชี้แจงรายละเอียดอย่างต่อเนื่องหลังจากนี้ เช่น การจัดการขยะ ปัญหากัดเซาะชายฝั่ง ปัญหาช้างป่า ปัญหามลพิษทางอากาศ ปัญหามลพิษทางแสง

จัดการ PM 2.5 ปัญหาใหญ่ที่คนไทยเผชิญทุกปี

หนึ่งในปัญหาที่ใกล้ตัวคนไทยทุกคน และเป็นปัญหาที่เราต้องเผชิญทุกปี คือ ฝุ่นละออง PM 2.5 ซึ่งสาเหตุหลักของการเกิด PM 2.5 ก็มาจากไอเสียรถดีเซล การเผาในที่โล่ง อุตสาหกรรม เป็นต้น ทั้งนี้จุดกำเนิดมลพิษทางอากาศไม่ได้เกิดขึ้นเฉพาะประเทศไทย แต่มีมาจากประเทศเพื่อนบ้านที่มีการเผาชีวมวลอย่างหนักด้วย

ขณะที่ นโยบายของพรรคก้าวไกลเอง มีข้อเสนอ

• ให้กำหนดค่ามาตรฐาน PM 2.5 ให้ทะเยอทะยานและสอดรับมาตรฐานสากลมากขึ้น ตามข้อเสนอของกรีนพีซประเทศไทย (สำหรับค่าเฉลี่ย 24 ชั่วโมง เราจะกำหนดจาก 37.5 เป็น 25 ไมโครกรัม/ลูกบาศก์เมตร และสำหรับค่าเฉลี่ย 1 ปี เราจะกำหนดจาก 15 เป็น 10 ไมโครกรัม/ลูกบาศก์เมตร)
• เพิ่มสถานีตรวจวัดและระบบเตือนภัยให้ทั่วถึงทุกพื้นที่ เพื่อให้ประชาชนได้ระวังและป้องกันสุขภาพตนเอง (เช่น หลีกเลี่ยงการทำกิจกรรมภายนอก สวมหน้ากากอนามัย)
• เพิ่มงบประมาณจัดหาเทคโนโลยีการตรวจวัดค่าฝุ่นในอากาศที่ได้มาตรฐานตามข้อกำหนดขององค์การอนามัยโลก
• เพิ่มอำนาจเจ้าพนักงานควบคุมมลพิษให้เข้าตรวจโรงงานอุตสาหกรรมได้ เพิ่มจำนวนเจ้าหน้าที่ของกรมควบคุมมลพิษ ให้มีเพียงพอสำหรับการตรวจสอบโรงงานอุตสาหกรรมทั้งหมด
• ระบุให้สารมลพิษที่ก่อให้เกิด PM 2.5 เป็นสารมลพิษที่ต้องถูกเปิดเผยข้อมูลตามกฎหมาย PRTR
• สนับสนุนการทำงานของภาคประชาสังคมและท้องถิ่นในการหาต้นตอของโรงงานที่ปล่อยมลพิษให้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
• สนับสนุนการขับเคลื่อน พ.ร.บ.อากาศสะอาดของภาคประชาชน เพื่อให้มีกลไกทางกฎหมายในการแก้ไขปัญหามลภาวะทางอากาศในภาพรวม โดยเฉพาะการเข้าถึงข้อมูลข่าวสารกระจัดกระจายอยู่ในหน่วยงานต่างๆ

นี่เป็นแค่เพียงส่วนหนึ่งเท่านั้น "ก้าวไกล" ยังมีนโยบายสิ่งแวดล้อมอื่นๆ ที่น่าสนใจอีกมากมาย ซึ่งจะได้นำเสนอให้ทราบต่อไป.

เรียบเรียง : เจ๊ดา วิภาวดี
กราฟิก : Patt Srisutthi